Υγειονομική ασφάλιση

επιστροφή στον Πλοηγό

Υγειονομική ασφάλιση

Εάν είστε πολίτης κράτους μέλους της ΕΕ και διαμένετε στη Γερμανία, εξαρτάται από το καθεστώς διαμονής σας, το εάν διατηρείτε την υγειονομική σας ασφάλιση στη χώρα προέλευσης ή υπόκεισθε στις διατάξεις του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης στη Γερμανία.  

1. Προσωρινή διαμονή στη Γερμανία

Εφόσον η διαμονή σας στη Γερμανία είναι προσωρινή, π.χ. για λόγους τουρισμού, ως απεσταλμένος/η της εταιρείας σας ή ως κατά κύριο λόγο εποχιακά απασχολούμενος/η στη χώρα προέλευσης, διατηρείτε την ασφάλιση υγείας της χώρας προέλευσής σας. Για μια περίθαλψη σε ιατρό ή σε νοσοκομείο χρειάζεστε την Ευρωπαϊκή κάρτα ασφάλισης υγείας (EHIC - European Health Insurance Card) σας και ένα έγγραφο ταυτότητας (δελτίο ταυτότητας ή διαβατήριο). Η EHIC εκδίδεται δωρεάν από το ταμείο ασφάλισης στο οποίο υπάγεστε στη χώρα προέλευσής σας, όταν είστε νομίμως ασφαλισμένοι σε αυτή. Εάν έχετε ιδιωτικό ταμείο ασφάλισης δεν λαμβάνετε κάρτα EHIC.

Εάν δεν έχετε κάρτα EHIC, π.χ. γιατί η έκδοσή της πριν την αναχώρησή σας θα απαιτούσε πολύ χρόνο ή γιατί ταξιδεύατε ήδη, μπορείτε να ζητήσετε από το ταμείο υγειονομικής ασφάλισης και ένα προσωρινό πιστοποιητικό αντικατάστασης (PEB). Αυτή μπορεί να σας αποσταλεί και μέσω φαξ ή ηλεκτρονικά.

Σημείωση: Για πληροφορίες σχετικά με τις συγκεκριμένες σε κάθε χώρα ιδιαιτερότητες των EHIC και PEB-και το πού μπορείτε να αιτηθείτε την έκδοσή των EHIC και PEB ανατρέξτε εδώ .

Musterfoto einer Europäischen Krankenversicherungskarte (EHIC)

Musterfoto einer Europäischen Krankenversicherungskarte (EHIC)

Φωτογραφία: AOK Homepage

Με τις EHIC ή/και PEB μπορείτε να έχετε ιατρική περίθαλψη στη Γερμανία, εφόσον αυτό καταστεί απαραίτητο κατά την παραμονή σας εδώ, δηλαδή δεν μπορεί να περιμένει μέχρι την επιστροφή σας στη χώρα προέλευσης (π.χ. σε περίπτωση καταγμάτων οστών ή οξύ πονόδοντου). Σε αυτήν περιλαμβάνονται όλες οι ιατρικές παροχές που σχετίζονται με χρόνιες ή υφιστάμενες παθήσεις (π.χ. διαβήτης) καθώς και η εγκυμοσύνη και ο τοκετός.

Προσοχή: Η EHIC/PEB αναγνωρίζεται μόνο από ιατρούς και νοσοκομεία που έχουν συμβληθεί με το σύστημα των ταμείων υποχρεωτικής υγειονομικής ασφάλισης (π.χ. φέρουν σήμανση «Συμβεβλημένος ιατρός» ή «όλα τα ταμεία» στα ιατρεία). Η ιδιωτική υγειονομική περίθαλψη δεν καλύπτεται. Αυτή αφορά π.χ. σε ιατρεία που αναφέρονται ως «ιδιωτικό ιατρείο»

Στο ιατρείο ή στο νοσοκομείο πρέπει να συμπληρώσετε το έντυπο «Δήλωση ασθενούς Ευρωπαϊκή ασφάλιση ασθένειας». Θα σας δοθεί στο ιατρείο ή στο νοσοκομείο στη γλωσσική έκδοση που επιθυμείτε. Στο έντυπο θα πρέπει να καταχωρίσετε και ένα οποιοδήποτε γερμανικό ταμείο υγειονομικής ασφάλισης, π.χ. ένα ταμείο υγειονομικής ασφάλισης στον τόπο διαμονής σας. Μέσω του γερμανικού ταμείου ασφάλισης πραγματοποιείται η εκκαθάριση του κόστους περίθαλψης με το ταμείο ασφάλισής σας στη χώρα προέλευσης.

Σημείωση: Το ενημερωτικό φυλλάδιο «Με την EHIC στη Γερμανία» περιέχει τις σημαντικότερες πληροφορίες. Εκτός από τα γερμανικά είναι διαθέσιμο και σε πέντε επιπλέον γλώσσες.

2. Μακρά διαμονή στη Γερμανία

Εάν η διαμονή σας εκτείνεται πέραν των ορίων μιας σύντομης διαμονής, θα πρέπει να εξασφαλίσετε τα ασφαλιστικά σας δικαιώματα επί των παροχών μέσω του εντύπου S1 (Υπόδειγμα εντύπου ). Εκδίδεται από το ταμείο υγειονομικής ασφάλισης στη χώρα προέλευσης. Έτσι πέρα από τις ιατρικά απαραίτητες περιθάλψεις υπάρχει η δυνατότητα κάλυψης και προγραμματισμένων θεραπειών και εξετάσεων ρουτίνας. Αυτό αφορά αποσπασμένους εργαζόμενους, μεθοριακούς εργαζόμενους και τα μέλη των οικογενειών τους ή συνταξιούχους που διαμένουν για μακρό διάστημα στη Γερμανία.

Εάν έρθετε στη Γερμανία για να υποβληθείτε σε ιατρική θεραπεία – συνεπώς για να πραγματοποιήσετε μία προγραμματισμένη περίθαλψη – θα χρειαστείτε τοΈντυπο S2 , που συντάσσεται από τον φορέα υγειονομικής σας ασφάλισης στη χώρα προέλευσης, ως βεβαίωση του δικαιώματός σας σε υγειονομική περίθαλψη.

Μία λίστα σημείων ελέγχου (στα γερμανικά και στα αγγλικά) σας παρέχει μία σύνοψη όλων όσων πρέπει να λάβετε υπόψη στο πλαίσιο μίας προγραμματισμένης περίθαλψης.

3. Τόπος μόνιμης κατοικίας στη Γερμανία και υποχρέωση υγειονομικής ασφάλισης

Εάν έχετε μεταφέρει τον τόπο μόνιμης κατοικίας και συνεπώς συνήθους διαμονής σας στη Γερμανία, πρέπει κατά κανόνα να μεταφέρετε εδώ και την ασφάλισή σας σε περίπτωση ασθένειας. Αυτό ισχύει και για μέλη της οικογενείας σας, εφόσον ζουν εδώ. Στη Γερμανία ισχύει γενική υποχρέωση υγειονομικής ασφάλισης!

Προσοχή: Εάν ως συνταξιούχος λαμβάνετε σύνταξη από μια χώρα προέλευσης-κράτος μέλος της ΕΕ, αλλά μεταφέρετε τον τόπο μόνιμης κατοικίας σας στη Γερμανία, διατηρείτε την υγειονομική ασφάλιση της χώρας καταγωγής!

Στη Γερμανία η ασφάλιση ασθένειας είναι δυνατή μέσω δύο διαφορετικών συστημάτων:

  • της υποχρεωτικής από τον νόμο υγειονομικής ασφάλισης (GKV) και
  • της ιδιωτικής υγειονομικής ασφάλισης (PKV).

Προσοχή: Η υποχρέωση ασφάλισης στο πλαίσιο της υποχρεωτικής υγειονομικής ασφάλισης (GKV) ισχύει αυτόματα – και αναδρομικά! Εάν η εγγραφή σας σε ένα (ελεύθερα επιλέξιμο) Ταμείο υγειονομικής ασφάλισης πραγματοποιηθεί με καθυστέρηση, αυτό συνεπάγεται συσσωρευμένες οφειλές από εισφορές που δεν καταβλήθηκαν. Αυτό ισχύει ακόμα και στην περίπτωση που δεν γνωρίζατε τίποτα για την υποχρεωτική ασφάλιση. Στην περίπτωση συσσωρευμένων οφειλών από ασφαλιστικές εισφορές απευθυνθείτε οπωσδήποτε σε ένα συμβουλευτικό κέντρο: Οι οφειλές από ασφαλιστικές εισφορές μπορούν, υπό προϋποθέσεις να μειωθούν ή να παραγραφούν. Και η έναρξη της υποχρεωτικής ασφάλισης μπορεί πιθανώς να μετατεθεί προς τα πίσω.

Το για ποιους ισχύει η υποχρεωτική ασφάλιση στο GKV, ρυθμίζεται νομοθετικά (στο άρθρο 5 παρ. 1 του Κώδικα Κοινωνικής Ασφάλισης V). Σε αυτούς συγκαταλέγονται εργαζόμενες και εργαζόμενοι που συγκεντρώνουν ένα ορισμένο ύψος εισοδήματος. Για το 2024 το εισοδηματικό όριο ανέρχεται στα 62.100 ευρώ. Πάνω από το συγκεκριμένο όριο μπορείτε να επιλέξετε εάν επιθυμείτε να ασφαλιστείτε στην PKV ή προαιρετικά στην GKV. Θα πρέπει να επιλέξετε μία από αυτές τις δύο εναλλακτικές. Δεν είναι δυνατό, να παραιτηθείτε εντελώς της ασφαλιστικής προστασίας του κλάδου ασθενείας! Σε περιορισμένης έκτασης απασχόληση με μηνιαίες αποδοχές έως 538 ευρώ («Minijob») δεν είστε ασφαλισμένοι μέσω της εργασίας, και θα πρέπει να ασφαλιστείτε διαφορετικά (π.χ. οικογενειακή ασφάλιση ή προαιρετική ασφάλιση).

Εάν ο/η σύζυγός σας διαμένει στη Γερμανία και δεν εργάζεται, μπορείτε να τον/την ασφαλίσετε στο ταμείο υποχρεωτικής ασφάλισης (GKV). Αυτό δεν συνεπάγεται κανένα πρόσθετο κόστος. Το ίδιο ισχύει για τα παιδιά σας (οικογενειακή ασφάλιση).  Τα μέλη της οικογένειας, το δικαίωμα ασφάλισης των οποίων λήγει στη χώρα προέλευσης ή για τα οποία δεν υπάρχει δυνατότητα ασφάλισης ως μέλη οικογενείας, μπορούν να ασφαλιστούν προαιρετικά στο ταμείο υποχρεωτικής ασφάλισης (GKV). Εντός τριών μηνών από την λήξη της ασφαλιστικής κάλυψης θα πρέπει να επιδειχθεί η προαιρετική ασφάλεια σε ένα ταμείο υγειονομικής ασφάλισης.

Προσοχή: Ως πολίτης της ΕΕ, ο/η οποίος/-α έχει προσληφθεί ως υπάλληλος στη Γερμανία, θα πρέπει να μεριμνήσετε έγκαιρα πριν αναλάβετε τα εργασιακά σας καθήκοντα για την εγγραφή σας σε ένα ταμείο υγειονομικής ασφάλισης. Απευθυνθείτε σε ένα ταμείο υγειονομικής ασφάλισης και δηλώστε την ιδιότητα μέλους. Για μια λίστα των ταμείων υποχρεωτικής υγειονομικής ασφάλισης ανατρέξτε εδώ .

Για όσους αναζητούν εργασία εξαρτάται από: όσο το επίκεντρο της ζωής σας βρίσκεται στη χώρα προέλευσης, δηλαδή δεν έχετε μεταφέρει τον τόπο μόνιμης κατοικίας σας στη Γερμανία, παραμένετε ασφαλισμένος στον φορέα υγειονομικής ασφάλισης της χώρας προέλευσης. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να συνεχίσετε να καταβάλετε ασφαλιστικές εισφορές ασθένειας στη χώρα προέλευσης.

Προσοχή: Εάν διαμένετε για περισσότερο από τρεις μήνες στη Γερμανία, υπόκεισθε σε κάθε περίπτωση στην υποχρεωτική δήλωση στην τοπικά αρμόδια αρχή για τη δήλωση κατοικίας. Για πληροφορίες σχετικά με το δίκαιο διαμονής ανατρέξτε εδώ.

Εάν έχετε μεταφέρει τον τόπο μόνιμης κατοικίας σας στη Γερμανία όσο βρίσκεστε σε αναζήτηση μιας θέσης εργασίας, θα πρέπει να συνάψετε εδώ μία ασφάλεια ασθένειας. Υφίσταται μια αυτόματα ενεργοποιούμενη υποχρέωση ασφάλισης! Μπορείτε να ασφαλιστείτε στο πλαίσιο της υποχρεωτικής από τη νομοθεσία ασφάλισης
σε ένα ταμείο υγειονομικής ασφάλισης της επιλογής σας. Όποιος διέθετε ιδιωτική ασφάλιση στη χώρα προέλευσης πρέπει να αναζητήσει και στη Γερμανία ιδιωτική ασφάλιση.

Σημείωση: Για τους μη εργαζόμενους μετά τη λήξη της προστασίας υγειονομικής ασφάλισης στη χώρα προέλευσης υπάρχει η δυνατότητα προαιρετικής ασφάλισής τους στη Γερμανία στο πλαίσιο της υποχρεωτικής από τη νομοθεσία ασφάλισης (§ 9 SGB V). Εντός τριών μηνών θα πρέπει να επιδειχθεί σε ένα ταμείο υγειονομικής ασφάλισης μία βεβαίωση προαιρετικής ασφάλισης. Δεν προκύπτει κανένα κενό στην ασφαλιστική προστασία εφόσον η υγειονομική ασφάλιση στη Γερμανία διαδέχεται άμεσα εκείνη της χώρας προέλευσης. Ζητήστε βεβαίωση της παραλαβής της γραπτής σας κοινοποίησης από το ταμείο υγειονομικής ασφάλισης!

Σε περίπτωση ανεργίας – μετά από προηγούμενη απασχόληση στη Γερμανία - παραμένετε αυτόματα υπόχρεος ασφάλισης. Συνήθως η ασφάλιση ασθένειας παραμένει στο προηγούμενο ασφαλιστικό ταμείο. Βεβαίως το ασφαλιστικό ταμείο πρέπει να ενημερωθεί σχετικά με την ανεργία. Οι εισφορές καταβάλλονται από τη Γραφείο Εργασίας (επίδομα ανεργίας I) ή από το Γραφείο Εργασίας (επίδομα πολίτη).

Ακόμα και εάν λαμβάνετε κοινωνική πρόνοια σύμφωνα με το SGB XII, κατά κανόνα παραμένετε ασφαλισμένος στην υποχρεωτική ασφάλιση ασθένειας. Οι εισφορές της υποχρεωτικής υγειονομικής ασφάλισης καλύπτονται από τον φορέα κοινωνικής ασφάλισης (δημοτική κοινωνική υπηρεσία) (κατά το άρθρο 32 παρ. 1 SGB XII). Εάν κατά την επέλευση της ανάγκης για βοήθεια είχατε ιδιωτική ασφάλιση ασθένειας, ο φορέας κοινωνικής ασφάλισης θα αναλάβει να καταβάλει εύλογες ασφαλιστικών εισφορών (άρθρο 32 παρ. 5 Κώδικα Κοινωνικής Ασφάλισης XII).

Εάν χρειάζεστε βοήθεια χωρίς να διαθέτετε ασφαλιστική προστασία, γιατί ο ασφαλιστικός σας φορέας στη χώρα προέλευσης δεν υφίσταται ή γιατί δεν καταφέρατε να ασφαλιστείτε στη Γερμανία, τότε , ανάλογα με το καθεστώς διαμονής σας, προβλέπεται για εσάς το βοήθημα υγείας από τον Κώδικα Κοινωνικής Ασφάλισης XII (άρθρο 23 SGB XII). Στον βαθμό που λόγω του καθεστώτος διαμονής σας ως άτομο που αναζητεί εργασία δεν δικαιούστε αυτές τις παροχές, υπάρχει μόνο η δυνατότητα παροχών υγειονομικής ασφάλισης στις περιπτώσεις παθήσεων οξείας μορφής και επίπονων καταστάσεων καθώς και κατά την κύηση και τον τοκετό για έως ένα μήνα σε διάστημα δύο ετών. Σε μεμονωμένες περιπτώσεις και για μεγαλύτερο διάστημα.

Σημείωση: Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στα διαθέσιμα σε διάφορες γλώσσες φυλλάδια, π.χ. σχετικά με την πρόσβαση στη υποχρεωτική υγειονομική ασφάλιση ασθένειας, την οικογενειακή ασφάλιση ή τα άτομα χωρίς ασφαλιστική κάλυψη. Αυτά είναι διαθέσιμα ως αρχεία για λήψη στην Mediathek.

Εάν αντιμετωπίζετε δυσκολίες στην εγγραφή σας σε ένα ταμείο υγειονομικής ασφάλισης, απευθυνθείτε σε ένα συμβουλευτικό κέντρο. Σε καμία περίπτωση μην μείνετε ανασφάλιστος! Σε κάθε περίπτωση αυτό συνεπάγεται προβλήματα.

Σημείωση: Μεταξύ των συμβουλευτικών κέντρων βρίσκονται και τα λεγόμενα γραφεία Clearing, τα οποία μπορούν να ελέγξουν για εσάς εάν και σε ποιον βαθμό δικαιούστε παροχές από το γερμανικό σύστημα υγείας. Τα γραφεία Clearing μπορούν να σας βοηθήσουν και με τη σύναψη μίας ασφάλισης ασθένειας.

[Λίστα των γραφείων Clearing στη Γερμανία] PDF, 167 KB, μη προσβάσιμο

4. Υγειονομική ασφάλιση στη Γερμανία 

Ως μέλος ενός ταμείου υποχρεωτικής ασφάλισης στη Γερμανία λαμβάνετε μία κάρτα υγειονομικής ασφάλισης. Ταυτόχρονα θα λάβετε την Ευρωπαϊκή κάρτα ασφάλισης ασθένειας (EHIC), η οποία είναι εκτυπωμένη στην πίσω πλευρά της κάρτας ασφαλισμένου. Κατά την επίσκεψη σε έναν ιατρό ή ένα νοσοκομείο στη Γερμανία επιδείξτε την κάρτα ασφάλισης ασθένειας. Το κόστος της ιατρικής περίθαλψης εκκαθαρίζεται απευθείας με το ταμείο υγειονομικής ασφάλισης. Δεν χρειάζεται να πληρώσετε τίποτα. Το κόστος της περίθαλψης εκκαθαρίζεται απευθείας με το ταμείο υγειονομικής ασφάλισης. Δεν χρειάζεται να πληρώσετε τίποτα.

Προσοχή: Ορισμένες φορές ο ιατρός συνιστά θεραπείες, οι οποίες δεν περιλαμβάνονται στις βασικές καλύψεις της υγειονομικής ασφάλισης (IGeL – ατομικές υγειονομικές καλύψεις). Μπορείτε να αποφασίσετε εάν επιθυμείτε να τις ακολουθήσετε έναντι πρόσθετου κόστους. Ο ιατρός σας οφείλει να σας ενημερώσει σχετικά με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα μιας τέτοιας θεραπείας καθώς και το κόστος που αυτή συνεπάγεται.

Εάν εργάζεστε τη Γερμανία αλλά διαμένετε σε άλλη χώρα (τόπος μόνιμης κατοικίας εκτός της χώρας ασφάλισης), δικαιούστε υγειονομικής περίθαλψης και στη χώρα της μόνιμης κατοικίας σας. Βέβαια θα πρέπει να εγγραφείτε στον φορέα υγειονομικής ασφάλισης της χώρας που βρίσκεται η μόνιμη κατοικία σας. Για τη δήλωση στον τόπο μόνιμης κατοικίας σας χρειάζεστε το έντυπο S1 ( Υπόδειγμα εντύπου PDF, 486 KB, μη προσβάσιμο ). Για το έντυπο μπορείτε να υποβάλετε αίτηση στο ταμείο υγειονομικής ασφάλισης σας στη Γερμανία.

5. Ασφάλιση ατυχήματος

Όλοι όσοι εργάζονται στη Γερμανία υπόκεινται στην υποχρεωτική από τη νομοθεσία ασφάλιση κατ΄ ατυχημάτων. Για αυτό δεν χρειάζεται ειδική εγγραφή. Για την εν λόγω ασφάλιση εσείς δεν επιβαρύνεστε με εισφορές, οι εισφορές καταβάλλονται αποκλειστικά από τον εργοδότη.

Η ασφάλιση κατά ατυχημάτων αποσκοπεί στην πρόληψη αλλά και στην προστασία από τις συνέπειες εργατικών ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών. Οι παροχές περιλαμβάνουν ιδίως τις ακόλουθες:

  • Περίθαλψη θεραπείας και παροχές ιατρικής αποκατάστασης,
  • Παροχές επανένταξης στον εργασιακό βίο (επαγγελματική αποκατάσταση),
  • Παροχές επανένταξης στον κοινωνικό βίο (κοινωνική αποκατάσταση),
  • Παροχές αντιστάθμισης απώλειας μισθού κατά τον χρόνο ανικανότητας προς εργασία και
  • Συντάξεις σε τραυματίες και επιζώντες.

Σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος η σχετική δήλωση υποβάλλεται από τον εργοδότη, σε περίπτωση υπόνοιας επαγγελματικής ασθένειας η δήλωση υποβάλλεται από τον ιατρό σας. Ο φορέας ασφάλισης κατά ατυχημάτων ελέγχει αυτόματα τα ασφαλιστικά σας δικαιώματα. Δεν απαιτείται η υποβολή αίτησης ή δήλωσης από εσάς.

Συμβουλή: Το παρακάτω διαθέσιμο για λήψη φυλλάδιο «Zugang zum Gesundheitssystem für EU-Bürger» (Πρόσβαση στο σύστημα υγείας για τους πολίτες της ΕΕ) μπορεί κανείς, εφόσον χρειάζεται, να τα παραγγείλει στη διεύθυνση info@eu-gleichbehandlungsstelle.de  δωρεάν ως έντυπο (Printversion).