• 1. Υποχρεωτική εκπαίδευση
• 2. Η δομή του σχολικού συστήματος
• 3. Επιλογή του σωστού σχολείου
• 4. Περισσότερες πληροφορίες

1. Υποχρεωτική εκπαίδευση

Όλα τα παιδιά που ζουν στη Γερμανία πρέπει να πηγαίνουν στο σχολείο, αυτό σημαίνει ότι η φοίτηση σε σχολείο είναι υποχρεωτική. Η γενική υποχρέωση σχολικής φοίτησης ξεκινάει κατά κανόνα με τη συμπλήρωση του 6ου έτους της ηλικίας. Εάν ένα παιδί συμπληρώνει το 6ο έτος της ηλικίας του μετά την έναρξη του νέου σχολικού έτους (για παράδειγμα τον Οκτώβριο), συνήθως εγγράφεται στο σχολείο το επόμενο έτος. Αυτό εξαρτάται από το πότε το εκάστοτε Ομόσπονδο Κρατίδιο, στο οποίο το παιδί σας πρόκειται να πάει στο σχολείο, έχει ορίσει την «ημερομηνία αναφοράς» (αυτή μπορεί να είναι μεταξύ 30 Ιουνίου και 30 Σεπτεμβρίου). Εάν το παιδί σας έχει τα 6α του γενέθλια πριν την ημερομηνία αναφοράς, τότε υπόκειται στην υποχρέωση εγγραφής στο σχολείο το ίδιο έτος. Σε όλα τα Ομόσπονδα Κρατίδια το σχολικό έτος αρχίζει τον Αύγουστο ή τον Σεπτέμβριο. Η υποχρέωση σχολικής φοίτησης ισχύει και για παιδιά και νέους με αναπηρία.

Συμβουλή: Το πότε ένα παιδί μπορεί ή πρέπει να ξεκινήσει το σχολείο, διαφέρει από κρατίδιο σε κρατίδιο. Ενημερωθείτε στην εκπαιδευτική αρχή του δήμου ή της πόλης σας καθώς και στο κέντρο συμβουλευτικής υποστήριξης μεταναστών για το τι ισχύει στο Ομόσπονδο Κρατίδιο, στο οποίο κατοικείτε.

Οι συγκεκριμένες ρυθμίσεις για την υποχρέωση σχολικής φοίτησης διαφέρουν στα επί μέρους ομόσπονδα κρατίδια. Ανάλογα με το Ομόσπονδο Κρατίδιο, τα παιδιά και οι νέοι πρέπει να φοιτούν στο σχολείο τουλάχιστον για 9 ή 10 έτη (δημοτικό σχολείο και κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση). Σε ορισμένα ομόσπονδα κρατίδια ακολουθεί η υποχρεωτική φοίτηση σε σχολείο ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (λύκειο ή επαγγελματικό σχολείο).

Η εκπαίδευση στα δημόσια σχολεία είναι δωρεάν. Επιπλέον στη Γερμανία υπάρχουν και ιδιωτικά σχολεία, για τα οποία κατά κανόνα υπάρχουν δίδακτρα.

Στη Γερμανία αρμόδια για την εκπαίδευση είναι τα Ομόσπονδα Κρατίδια. Για αυτό σε κάθε Ομόσπονδο Κρατίδιο υπάρχουν ιδιαιτερότητες, ιδίως οι ονομασίες των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης μπορούν να διαφέρουν μεταξύ τους.

προς τα πάνω

2. Η δομή του σχολικού συστήματος

Η δομή του σχολικού συστήματος, όμως, μοιάζει σε όλα τα Ομόσπονδα Κρατίδια:

1. Δημοτικό σχολείο (πρωτοβάθμια εκπαίδευση)
Από το 6ο έτος της ηλικίας, η φοίτηση σε σχολείο είναι κατά κανόνα υποχρεωτική και τα παιδιά ξεκινούν να πηγαίνουν στο δημοτικό σχολείο. Το δημοτικό σχολείο περιλαμβάνει την 1η έως και την 4η τάξη (στο Βερολίνο και στο Βρανδεμβούργο την 1η έως και την 6η τάξη) και είναι το μοναδικό εκπαιδευτικό ίδρυμα, το οποίο επισκέπτονται όλοι οι μαθητές από κοινού. Ισχύει η αρχή του τόπου της κατοικίας: Αυτό σημαίνει ότι τα παιδιά συνήθως πηγαίνουν σε δημοτικό σχολείο κοντά στον τόπο της κατοικίας τους. Σε ορισμένα Ομόσπονδα Κρατίδια οι γονείς μπορούν να επιλέξουν και μόνοι τους το δημοτικό σχολείο, στο οποίο θα πηγαίνουν τα παιδιά τους.

2. Μετάβαση από το δημοτικό σχολείο (πρωτοβάθμια εκπαίδευση) στην κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση
Στην τελευταία τάξη του δημοτικού σχολείου αποφασίζεται σε ποιο εκπαιδευτικό ίδρυμα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση) θα πάνε τα παιδιά μετά το δημοτικό σχολείο. Βάσει των σχολικών βαθμών (και ενδεχομένως και άλλων κριτηρίων, όπως η μαθησιακή και εργασιακή συμπεριφορά) οι δάσκαλοι χορηγούν μια σύσταση για τη δευτεροβάθμια εκπαίδευση. Αυτή η σύσταση συζητείται στο πλαίσιο μίας κοινής συμβουλευτικής συζήτησης με τους γονείς. Βάσει αυτής κρίνεται η μελλοντική εκπαιδευτική πορεία του παιδιού. Στα περισσότερα Ομόσπονδα Κρατίδια η σύσταση δεν είναι δεσμευτική. Αυτό σημαίνει ότι οι γονείς μπορούν να αποφασίσουν σε ποιο εκπαιδευτικό ίδρυμα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης θα πηγαίνει το παιδί τους μετά το δημοτικό σχολείο. Ωστόσο, σε περίπτωση επιλογής σχολείου, για το οποίο δεν υπάρχει σύσταση και ανάλογα με το Ομόσπονδο Κρατίδιο, οι μαθητές πρέπει συνήθως να περάσουν εισαγωγικές εξετάσεις ή/και να διανύσουν μια δοκιμαστική περίοδο στο σχολείο της επιλογής τους.

3. Εκπαιδευτικά ιδρύματα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης (κατώτερη και ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση)
Μετά το δημοτικό σχολείο το σχολικό σύστημα υποδιαιρείται σε διάφορα είδη σχολείων με διαφορετικά προγράμματα μαθημάτων και απολυτήρια. Τα προγράμματα των επί μέρους σχολείων της κατώτερης και ανώτερης δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης διαφέρουν πολύ μεταξύ τους.

Συμβουλή: Οι γονείς θα πρέπει να συζητήσουν την επιλογή του σχολείου με το παιδί και τους δασκάλους του διεξοδικά. Ενημερωθείτε στην Υπηρεσία Επίβλεψης και Διορισμού Εκπαιδευτικών, στο διαδίκτυο ή συζητώντας με άλλους γονείς για τα σχολεία που υπάρχουν κοντά σας. Και οι εκπαιδευτικές αρχές προσφέρουν πληροφορίες σχετικά.

προς τα πάνω

3. Επιλογή του σωστού σχολείου

Τα ακόλουθα ερωτήματα μπορούν να σας βοηθήσουν να επιλέξετε σχολείο για το παιδί σας:

• Ποια εκπαιδευτικά ιδρύματα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης υπάρχουν στο Ομόσπονδο Κρατίδιο, στο οποίο κατοικείτε;
• Ποια είδη απολυτηρίου προσφέρουν τα σχολεία αυτά;
• Ποια επιπλέον μαθήματα προσφέρει το σχολείο (για παράδειγμα ξένες γλώσσες, ομάδες εργασίας, αθλήματα, μουσική, μαθήματα υποκριτικής, μαθήματα βελτίωσης γλωσσικών δεξιοτήτων, βοήθεια στα μαθήματα μετά το σχολείο);
• Ποια υποστήριξη παρέχεται για παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες;
• Το σχολείο προσφέρει ολοήμερο πρόγραμμα ή απογευματινή φροντίδα;
• Ποιες δυνατότητες περαιτέρω εκπαίδευσης προσφέρει το απολυτήριο (π.χ. επαγγελματική κατάρτιση ή πανεπιστημιακές σπουδές);

Τα ακόλουθα είδη σχολείων υπάρχουν στην κατώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση:

• σχολεία πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (έως την 9η ή 10η τάξη)
• Σχολεία μέσης εκπαίδευσης (έως την 10. τάξη)
• πολυκλαδικά σχολεία (προσφέρουν απολυτήριο πρωτοβάθμιας και μέσης εκπαίδευσης)
• Γυμνάσια (έως την 9. τάξη)
• ενιαία σχολεία (προσφέρουν όλων των ειδών τα απολυτήρια)

Η ανώτερη δευτεροβάθμια εκπαίδευση περιλαμβάνει τα ακόλουθα σχολεία:

• τις ανώτερες τάξεις του λυκείου (σε λύκεια ή ενιαία σχολεία από τη 10η έως τη 12η ή 13η τάξη)
• τα επαγγελματικά σχολεία
• τα σχολεία ενηλίκων (βραδινά σχολεία και κολέγια)

Όλα τα είδη σχολείου προσφέρουν απολυτήριο γενικής εκπαίδευσης. Το απολυτήριο αυτό - ανάλογα με το είδος - παρέχει δικαίωμα φοίτησης σε διάφορα εκπαιδευτικά ιδρύματα (για παράδειγμα πανεπιστήμιο, ανώτατη τεχνική σχολή, επαγγελματική κατάρτιση κλπ.).

Στα σχολεία, τα οποία έχουν σκοπό να προσφέρουν ορισμένο απολυτήριο, όλα τα μαθήματα σχετίζονται με το εκάστοτε συγκεκριμένο απολυτήριο. Για παράδειγμα:

• το σχολείο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης (απολυτήριο πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης),
• το σχολείο μέσης εκπαίδευσης (απολυτήριο μέσης εκπαίδευσης),
• το λύκειο (απολυτήριο λυκείου - Abitur).

Υπάρχουν, όμως, και σχολεία, τα οποία προσφέρουν διάφορα είδη απολυτηρίων (ενιαία σχολεία). Εδώ η απόφαση για το ποιο απολυτήριο θα λάβει το παιδί λαμβάνεται στη διάρκεια της σχολικής σταδιοδρομίας.

Στα ενοποιημένα γενικά σχολεία οι μαθητές δεν παρακολουθούν μαθήματα ειδικής κατεύθυνσης. Εναλλακτικά μπορούν να επιλέξουν μεταξύ διαφορετικών βαθμών δυσκολίας των μαθημάτων – πρόκειται για τα ούτως καλούμενα μαθήματα ενισχυτικής διδασκαλίας, τα βασικά μαθήματα και τα μαθήματα για προχωρημένους

Κατά τη διάρκεια της σχολικής εκπαίδευσης κατ’ αρχήν είναι δυνατή η αλλαγή από το ένα είδος σχολείου σε άλλο, εφόσον πληρούνται τα απαραίτητα κριτήρια απόδοσης.

Στη Γερμανία το απολυτήριο σχολείου δεν αποτελεί προϋπόθεση για την επαγγελματική κατάρτιση, αλλά υπάρχουν πολύ λίγες επιχειρήσεις, οι οποίες δέχονται νέους χωρίς απολυτήριο για επαγγελματική κατάρτιση. Για περισσότερα σχετικά ανατρέξτε στις Συχνές ερωτήσεις.

Και για ενήλικες υπάρχει η δυνατότητα απόκτησης απολυτηρίου. Για περισσότερα σχετικά ανατρέξτε στις Συχνές ερωτήσεις.

προς τα πάνω

4. Περισσότερες πληροφορίες

Κάθε υπουργείο παιδείας και πολιτισμού ή σχολικής εκπαίδευσης των Ομόσπονδων Κρατιδίων διαθέτει ιστότοπο, στον οποίο αναλύονται όλες οι δυνατότητες του εκπαιδευτικού συστήματος. Επίσης συμβουλές προσφέρει και η διοίκηση των σχολείων και τα ίδια τα σχολεία.

Περισσότερες πληροφορίες θα βρείτε στις ακόλουθες ιστοσελίδες:

• Σε γερμανική και αγγλική γλώσσα στον ιστότοπο Bildungsserver.
• Στον ιστότοπο Planet Beruf με αμφίπλευρα γραφήματα για τη σχολική εκπαίδευση και παράθεση των αρμόδιων γραφείων στα εκάστοτε Ομόσπονδα Κρατίδια.
• Στον ιστότοπο Planet Beruf θα βρείτε επίσης πληροφορίες σχετικά με το θέμα της εκπαίδευσης. Η δισέλιδη επισκόπηση «#meinwegzumberuf» εξηγεί στα Αγγλικά και τα Γερμανικά το πώς θα επιλέξετε ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης και πού θα βρείτε υποστήριξη για αυτό.
• Στον ιστότοπο του Ομοσπονδιακού Γραφείου Εργασίας σχετικά με τα θέματα των σχολείων επακόλουθης φοίτησης, της απόκτησης απολυτηρίου από ενήλικες καθώς και της εκπαίδευσης σε επαγγελματικά σχολεία.