Συχνές ερωτήσεις για την αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων που αποκτήθηκαν στο εξωτερικό 

Για 7 «τομεακά» επαγγέλματα (γιατροί, οδοντίατροι, κτηνίατροι, φαρμακοποιοί, νοσηλευτές, μαίες) η Ευρωπαϊκή Ένωση προβλέπει την αυτόματη αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων. Διότι για τα επαγγέλματα αυτά υπάρχουν ενιαίες προδιαγραφές εκπαίδευσης σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Εάν θέλετε να ασκήσετε μια από αυτές τις δραστηριότητες ως πολίτης της ΕΕ σε ένα άλλο κράτος μέλος της ΕΕ, η αναγνώριση δεν επιτρέπεται να προϋποθέτει έλεγχο ισοτιμίας. Αλλά ακόμα και σε αυτές τις περιπτώσεις θα πρέπει πριν από την έναρξη επαγγέλματος να υποβληθεί αίτηση και να χορηγηθεί άδεια άσκησης επαγγέλματος - στην περίπτωση των γιατρών για παράδειγμα απαιτείται άδεια άσκησης ιατρικής. Για τον σκοπό αυτόν θα πρέπει να προσκομιστούν ορισμένα δικαιολογητικά (π.χ. γνώσεις γλώσσας, ποινικό μητρώο κλπ.).

Οι δημόσιες υπηρεσίες απασχόλησης της Γερμανίας μπορούν να σας παράσχουν οικονομική ενίσχυση για τη διαδικασία αναγνώρισης. Εάν αναζητάτε εργασία, τα έξοδα της διαδικασίας αναγνώρισης, για παράδειγμα αναφορικά με μεταφράσεις, επικυρωμένα αντίγραφα και τέλη, μπορούν να χορηγηθούν από τον προϋπολογισμό της υπηρεσίας εύρεσης εργασίας. Ακόμα και για τη συμμετοχή σε μέτρα επαγγελματικής ένταξης με σκοπό τη μετάδοση επαγγελματικών γνώσεων μπορεί να χορηγηθεί οικονομική ενίσχυση από τις δημόσιες υπηρεσίες απασχόλησης.

Όσοι αναζητούν εργασία, αλλά και εργαζόμενοι, μπορούν με ορισμένες προϋποθέσεις να λάβουν οικονομική ενίσχυση για την κάλυψη των εξόδων επιμόρφωσης και απόκτησης επαγγελματικών προσόντων. Ωστόσο, η επιμόρφωση και η απόκτηση επαγγελματικών προσόντων θα πρέπει να αποσκοπούν στην αναγνώριση πτυχίου επαγγελματικής εκπαίδευσης από το εξωτερικό και να αυξάνουν τις πιθανότητες εύρεσης εργασίας.

Στις ανωτέρω περιπτώσεις θα πρέπει εκ των προτέρων να αιτηθείτε την ανάληψη των εξόδων στο αρμόδιο Γραφείο Εργασίας ή, σε περίπτωση που λαμβάνετε επίδομα ανεργίας σύμφωνα με το 2ο βιβλίο του γερμανικού Κώδικα Κοινωνικής Ασφάλισης, στο αντίστοιχο Γραφείο Εργασίας (Jobcenter).

Εάν δεν δικαιούστε να λάβετε οικονομική ενίσχυση από τις δημόσιες υπηρεσίες απασχόλησης, μπορείτε έως τις ζητήσετε το επίδομα αναγνώρισης της Ομοσπονδίας. Το επίδομα αναγνώρισης προορίζεται ειδικά για εργαζόμενους που εργάζονται σε κατώτερες θέσεις απ’ ότι αντιστοιχεί στα επαγγελματικά τους προσόντα και έχουν πολύ χαμηλό εισόδημα. Το επίδομα αναγνώρισης ανέρχεται κατ’ ανώτατο όριο σε 600 ευρώ και δεν απαιτείται να επιστραφεί. Θα πρέπει αρχικά να υποβληθεί αίτηση οικονομικής ενίσχυσης, προτού ξεκινήσει η διαδικασία της αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων που αποκτήθηκαν στο εξωτερικό. Η αίτηση μπορεί για παράδειγμα να υποβληθεί σε μια υπηρεσία παροχής συμβουλών για θέματα αναγνώρισης του προγράμματος υποστήριξης Ένταξη μέσω της εκπαίδευσης (IQ) που βρίσκεται στην περιοχή σας. Αναλυτικές πληροφορίες για το επίδομα αναγνώρισης θα βρείτε εδώ.

Στο πλαίσιο της τροποποίησης της Οδηγίας ΕΕ του 2005 τέθηκαν από τις 18 Ιανουαρίου 2016 νέες διατάξεις σε ισχύ, μεταξύ των οποίων η εισαγωγή επαγγελματικών ταυτοτήτων. Από το 2016 προβλέπεται για τα επαγγέλματα τους φαρμακοποιού, του φροντιστή, του φυσιοθεραπευτή, και του μεσίτη ακινήτων η δυνατότητα της αναγνώρισης των επαγγελματικών δεξιοτήτων μέσω ψηφιακής διαδικασίας (Ευρωπαϊκή Επαγγελματική Ταυτότητα). Με αυτό το ηλεκτρονικό πιστοποιητικό η διαδικασία αναγνώρισης της ισοτιμίας επιταχύνεται σημαντικά και απλουστεύεται. Η αίτηση χορήγησής του μπορεί να υποβληθεί απευθείας στον ιστότοπο Your Europe της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Στον ιστότοπο Αναγνώριση ισοτιμίας στη Γερμανία θα βρείτε λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με την Ευρωπαϊκή Επαγγελματική Ταυτότητα. Στον ιστότοπο θα βρείτε επίσης τον σύνδεσμο απευθείας μετάβασης στη διεύθυνση υποβολής αιτήσεων καθώς και ένα επεξηγηματικό βίντεο σε διάφορες γλώσσες. 

Εάν για παράδειγμα έχετε ολοκληρώσει μία επαγγελματική κατάρτιση στο εξωτερικό και δεν μπορείτε να καταθέσετε όλα τα πιστοποιητικά στη Γερμανία, τότε μπορείτε να αποδείξετε πρακτικά τις επαγγελματικές σας δεξιότητες μέσω μίας ανάλυσης δεξιοτήτων. Δεν θα δώσετε εξετάσεις αλλά 

• θα κάνετε για παράδειγμα μία επαγγελματική συζήτηση με έναν ειδικό στο επάγγελμα που έχετε καταρτιστεί 
• θα αποδείξετε τις δεξιότητές σας ένα δείγμα της εργασίας σας ή 
• θα εργαστείτε υπό δοκιμή σε μία επιχείρηση.

Εσείς θα έχετε τη δυνατότητα να δείξετε στον δυνητικό εργοδότη τι μπορείτε να κάνετε ενώ ο εργοδότης θα μπορεί να αξιολογήσει καλύτερα ο ίδιος τις επαγγελματικές σας ικανότητες. Στον σύνδεσμο μπορείτε να βρείτε όλες τις σημαντικές πληροφορίες σχετικά με την αξιολόγηση καθώς την οικονομική ενίσχυση.

Νομοθετικά μη κατοχυρωμένα επαγγέλματα είναι στη Γερμανία περίπου 330 επαγγέλματα, για τα παρέχεται εκπαίδευση στο πλαίσιο του δυαδικού συστήματος (επαγγελματικό σχολείο και πρακτική εκπαίδευση στην επιχείρηση). Για παράδειγμα: χειροτεχνικά επαγγέλματα όπως εγκαταστάτης, αρτοποιός, ξυλουργός, χτίστης, κομμώτρια. Τεχνικά επαγγέλματα όπως ηλεκτρονικός, μηχατρονικός ή εμπορικά επαγγέλματα όπως πωλητής βιομηχανικών ειδών, πωλητής χονδρικής και εξαγωγών υπεύθυνος πωλήσεων τραπεζικής.

Η άσκηση αυτών των επαγγελμάτων δεν είναι νομοθετικά κατοχυρωμένη. Ως εκ τούτου δεν απαιτείται καμία διαδικασία για την αναγνώριση της ισοτιμίας με το αντίστοιχο επάγγελμα. Οι πολίτες της ΕΕ μπορούν συνεπώς να αναζητήσουν άμεσα μία θέση στη γερμανική αγορά εργασίας. Σε αυτή την περίπτωση η αξιολόγηση των δεξιοτήτων που έχουν αποκτηθεί στο εξωτερικό πραγματοποιείται από τον εργοδότη.

Ωστόσο, μπορεί να είναι σκόπιμο να αναγνωρίσετε το πτυχίο σας και στη Γερμανία προκειμένου να καταστήσετε πιο κατανοητή την επαγγελματική σας επάρκεια σε εργοδότες και επιχειρήσεις. Επιπλέον ένας τίτλος αναγνωρισμένος ως ισότιμος διευκολύνει την εξασφάλισης μίας αμοιβής ανάλογης της θέσης και την πρόσβαση σε προγράμματα επαγγελματικής επιμόρφωσης. Για μία λίστα όλων των επαγγελμάτων εκπαίδευσης στη Γερμανία ανατρέξτε εδώ.

Αναγνώριση δεν απαιτείται ούτε για τους τίτλους ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων που οδηγούν σε νομοθετικά μη κατοχυρωμένα επαγγέλματα, όπως αυτά του/της μαθηματικού, οικονομολόγου, δημοσιογράφου.

Κατά κανόνα για τις διαδικασίες προβλέπεται η χρέωση τελών. Αυτά μπορεί να διαφέρουν σημαντικά και το ύψος τους εξαρτάται από τους κανονισμούς τελών της αρμόδιας για την αναγνώριση υπηρεσίας καθώς και από τον χρόνο που απαιτείται για την ολοκλήρωση της διαδικασίας. Προς το παρόν τα τέλη κυμαίνονται μεταξύ 25 και 1.000 ευρώ.

Το IHK FOSA και τα επιμελητήρια τεχνιτών χρεώνουν τέλη από 100 έως 600 ευρώ ανάλογα με τον χρόνο που απαιτεί η διαδικασία. Στις περιπτώσεις που αναγνώριση απορριφθεί, το εκτιμώμενο κόστος για εσάς θα ανέλθει μεταξύ 100 και 200 ευρώ. Επίσης εσείς επιβαρύνεστε και με το κόστος επικυρώσεων, μεταφράσεων ή αντιγράφων. Το IQ-Netzwerk Βάδης Βυρτεμβέργης παραθέτει μία εκτίμηση του σχετικού κόστους. 

Το αρμόδιο γραφείο εξετάζει, εάν ο τίτλος που αποκτήσατε στο εξωτερικό είναι ισότιμος με εκείνον του αντίστοιχου επαγγέλματος στη Γερμανία. Ισότιμος είναι ο τίτλος σας εφόσον δεν υφίστανται ουσιαστικές διαφορές ανάμεσα στον τίτλο του εξωτερικού και στον γερμανικό. 
Εκτός από την εκπαίδευση το αρμόδιο γραφείο συνυπολογίζει και την επαγγελματική εμπειρία που έχετε αποκτήσει στο εσωτερικό ή το εξωτερικό. Οι διαπιστωμένες ουσιαστικές διαφορές μπορούν να αντισταθμιστούν μέσω της σχετικής επαγγελματικής εμπειρίας ή και της επιμόρφωσης.

Κατά κανόνα η διαδικασία αναγνώρισης πρέπει να ολοκληρώνεται εντός τριών μηνών από την κατάθεση του πλήρους φακέλου δικαιολογητικών, δηλαδή η προθεσμία αρχίζει μόνο αφού υποβληθούν όλα τα απαραίτητα έγγραφα. Σε ιδιαίτερα δύσκολες περιπτώσεις μπορεί να παραταθεί για μία φορά. Αυτό συμβαίνει εάν λείπουν αποδεικτικά και πρέπει να ζητηθούν από το εξωτερικό ή πρέπει να διενεργηθεί μία ανάλυση των δεξιοτήτων. Εάν για το επάγγελμα στο οποίο έχετε εκπαιδευτεί στο εξωτερικό σας αναγνωριστεί πλήρης ισοτιμία με την αντίστοιχη γερμανική εκπαίδευση, έχετε δικαίωμα ίσης μεταχείρισης και αποδοχών ανάλογων ενός Γερμανού εργαζόμενου.

Σε περίπτωση μερικής ισοτιμίας υφίστανται σε ορισμένους τομείς ουσιαστικές διαφορές μεταξύ των επαγγελματικών σας δεξιοτήτων και των αντίστοιχων γερμανικών δεξιοτήτων αναφοράς. Η ενημέρωση αναφέρει τα κενά λεπτομερώς, έτσι ώστε να είναι δυνατή η στοχευμένη κάλυψή τους με τα προγράμματα προσαρμογής δεξιοτήτων. Η απόφαση για την απουσία οποιασδήποτε ισοτιμίας είναι σπάνια, γιατί πριν από μία διαδικασία αναγνώρισης στους αιτούντες παρέχεται μία εμπεριστατωμένη συμβουλευτική υποστήριξη.