Link bezpośredni
Przykład
Jiří od roku pracuje jako doradca klienta w firmie turystycznej. Pod koniec marca pracodawca zmienił tryb świadczonej przez niego pracy na pracę w skróconym wymiarze godzin z powodu pandemii koronawirusa. Szef dał mu do podpisania umowę i powiedział, że musi ją podpisać. Jeśli tego nie zrobi, stosunek pracy zostanie rozwiązany.
Dla Jiříego ta umowa nie była wcale jasna: Zapisano w niej, że będzie on pracował od 0 do 40 godzin tygodniowo, nie podano jednak, przez jaki okres czasu obowiązywać będzie zmniejszony wymiar godzin. Jiří podpisał umowę tak jak wszyscy jego koledzy. W następnych miesiącach Jiří pracował różnie: Czasami tylko dwie godziny dziennie, w inne dni po osiem i więcej godzin. W maju wziął tydzień wolnego, w między czasie były też dni ustawowo wolne od pracy. Co miesiąc Jiří otrzymywał tylko 1 200 euro zamiast 2 000, które otrzymywał wcześniej. Jiří nie rozumie informacji zawartych na odcinkach wypłaty: Kwoty obok pozycji dodatek za skrócony czas pracy, urlop i dni świąteczne są dla niego niezrozumiałe. Po trzech miesiącach nastąpiło coś, czego Jiří w ogóle się nie spodziewał: dostał wypowiedzenie. Jako powód rozwiązania umowy podano „z przyczyn zakładowych”. Jiří jest bardzo rozczarowany, ponieważ okazało się, że jego szef nie dotrzymał obietnic: stanowisko Jiříego miało zostać utrzymane. Jiří uważa zwolnienie za niesprawiedliwe i chce coś z tym zrobić. Chce też otrzymać całe wynagrodzenie, a także zgłosić, że szef za mało mu zapłacił. Ale gdzie ma to zgłosić?
Jiří udaje się bezpośrednio do poradni dla pracowników zagranicznych, która pomogła wielu jego znajomym w rozwiązaniu problemów z pracodawcami. W całych Niemczech istnieje kilka takich poradni
Poradnie specjalizujące się w prawie pracy:
https://www.arbeitundleben.de/arbeitsfelder/beratungsnetzwerk
https://www.faire-mobilitaet.de/pl
Pod podanym poniżej adresem znajduje się wykaz wszystkich poradni. Można je sortować według specjalizacji oraz języka:
https://www.eu-gleichbehandlungsstelle.de/eugs-pl/obywatele-ue/punkty-doradztwawyszukiwanie
Porady są bezpłatne. Doradcy mówią w wielu językach i mogą sprawdzic dokumenty dotyczące zatrudnienia Jiříego pod kątem aspektów prawnych i zaproponować konkretne rozwiązania.
Podczas konsultacji Jiří dowiaduje się więcej o pracy w skróconym wymiarze godzin: jest to działanie, które ma pomóc w uniknięciu zwolnień. Pracodawcy, którzy tymczasowo borykają się z problemami, tak jak obecnie pracodawca Jiříego z powodu restrykcji związanych z koronawirusem, nie muszą od razu zwalniać swoich pracowników. Zamiast tego mogą na jakiś czas ograniczyć godziny ich pracy. Gdy sytuacja w zakresie zleceń poprawi się, można od razu zwiększyć liczbę godzin pracy.
Jeśli pracodawca chce wprowadzić skrócony czas pracy, musi uzyskać zgodę pracownika. W większości przypadków zgoda zostaje potwierdzona w formie pisemnej umowy. Umowy takie muszą być sformułowane w sposób jasny i jednoznaczny. Należy wyraźnie określić początek i koniec pracy w skróconym wymiarze czasu pracy. Umowa, którą podpisał Jiří, nie spełniała tych wymogów i być może jest nieważna. Jedną z konsekwencji takiego stanu rzeczy byłoby to, że Jiří miałby prawo do pełnego wynagrodzenia, w tym za godziny pracy, o które czas pracy został skrócony. Należałoby to jednak dokładnie zbadać pod kątem prawnym, np. przez prawnika specjalizującego się w prawie pracy.
Za godziny pracy, o które czas pracy został skrócony, pracownik otrzymuje 60% utraconego wynagrodzenia (w przypadku posiadania dzieci 67%). Wynagrodzenie to nazywane jest również dodatkiem za pracę w skróconym wymiarze godzin. W zamian za to pracodawca otrzymuje dotację z Urzędu Pracy. Na koniec miesiąca pracodawca Jiříego zgłasza do Urzędu Pracy, o ile godzin rzeczywiście skrócił się jego czas pracy. Informacje te muszą być zgodne z prawdą. W czasie urlopu Jiří musi otrzymać swoje zwykłe pełne, wynagrodzenie urlopowe. Pracodawca Jiříego musi również zapłacić za dni swiateczne, ale tylko w wysokości dodatku za pracę w skróconym wymiarze godzin.
Porównawszy karty ewidencji czasu pracy z odcinkiem wypłaty, doradcy ustalili, że Jiří otrzymał zbyt niskie wynagrodzenie. Radzą Jiříemu, aby złożył pozew o wypłatę zaległego wynagrodzenia. Poszczególne kroki tej procedury zostały opisane w rozdziale 2: Niewypłacone wynagrodzenie.
Jeśli chodzi o zwolnienie Jiříego: W trybie pracy w skróconym wymiarze czasu pracy nie ma zakazu zwolnienia pracownika.
Jeżeli sytuacja ekonomiczna pracodawcy nie ulegnie poprawie pomimo stosowania skróconego czasu pracy, a tym samym stanowisko Jiříego ulegnie likwidacji, pracodawca może go zwolnić, ale musi spełnić określone warunki:
Jiří pracuje dłużej niż sześć miesięcy w przedsiębiorstwie, które zatrudnia więcej niż dziesięciu pracowników. Podlega on zatem ustawowej ochronie przed zwolnieniem. To, czy zwolnienie dokonane przez pracodawcę jest uzasadnione i społecznie akceptowalne, może stać się przedmiotem badania przez Sąd Pracy. Jeśli Jiří chce, może zaskarżyć to zwolnienie w Sądzie Pracy. Doradcy pomogą Jiříemu przygotować się do złożenia pozwu w sprawie nieuprawnionego zwolnienia z pracy.
Praca w skroconym wymiarze czasu kończy się wraz z wypowiedzeniem. Pracodawca musi jednak i tak zapłacić Jiříemu wynagrodzenie. Zgodnie z oficjalnym oświadczeniem BMAS, Jiří ma prawo do pełnego wynagrodzenia od dnia wypowiedzenia umowy do zakończenia okresu wypowiedzenia, niezależnie od tego, czy jest nadal zatrudniony w pełnym wymiarze godzin, czy nie. Po wypowiedzeniu umowy Jiří powinien nadal świadczyć pracę, tak jak zostało to uzgodnione w umowie!
Jeżeli Jiří otrzyma zasiłek dla bezrobotnych I, nie będzie miał żadnych strat z powodu pracy w skróconym wymiarze godzin, ponieważ zasiłek dla bezrobotnych zostanie obliczony tak, jakby Jiří pracował w pełnym wymiarze godzin.
Jiří może złożyć pozew ustnie do protokołu w biurze podawczym właściwego Sądu Pracy. Właściwość sądu jest zazwyczaj określana na podstawie miejsca prowadzenia działalności przez pracodawcę. Jeżeli Jiří pracował w innym miejscu niż siedziba pracodawcy, może również złożyć pozew w tamtejszym Sądzie Pracy. Wybór należy do niego. Sąd Pracy właściwy miejscowo Jiří znajdzie w internecie:
https://www.gerichtsverzeichnis.de/verzeichnis. php
Jiří może również wypełnić formularz wniosku i wysłać go do Sądu Pracy pocztą lub faksem. Formularze wniosków można znaleźć na stronach internetowych Sądów Pracy:
W wypełnieniu formularza, za pośrednictwem którego składa się taki pozew, pomogą doradcy z poradni specjalizujących się w prawie pracy.
Ważne! Jiří musi złożyć pozew w sądzie w ciągu trzech tygodni od dnia, w którym otrzymał pismo z wypowiedzeniem. Po upływie tego terminu nie będzie to już możliwe.
Jeżeli Sąd Pracy uzna, że zwolnienie było prawnie lub społecznie nieuzasadnione, Jiří może zachować stanowisko.
Ponieważ doradcy stwierdzili duże rozbieżności między kartami ewidencji czasu pracy a odcinkami wypłaty, a tym samym najprawdopodobniej nadużycie w zakresie pobierania dodatku za skrócony czas pracy, radzą Jiříemu poinformować Urząd Pracy o zaistniałych okolicznościach i przedstawić dowody, np. prawdziwe karty ewidencji czasu pracy. Najlepiej jest zrobić to pisemnie, wysyłając e-mail lub list. Dane kontaktowe miejscowego Urzędu Pracy Jiří znajdzie w internecie:
https://con.arbeitsagentur.de/prod/apok/metasuche/suche/dienststellen
Wprawdzie nie pomoże to Jiříemu w uzyskaniu pełnego wynagrodzenia, ale może doprowadzić do ukarania pracodawcy i zniechęcić go, a także innych, do podobnych praktyk w przyszłości.
Jeśli okoliczności wskazują na oszustwo, Urząd Pracy przekaże stosowną informację do prokuratury. Śledczy wszczynają postępowanie karne, jeżeli dodatek za pracę w skróconym wymiarze godzin został nienależnie pobrany i tym samym popełniono przestępstwo. Jiří i jego koledzy mogą wtedy wystąpić jako świadkowie w postępowaniu.
Jeśli przepracowali więcej godzin niż podano, pracodawca musi liczyć się z karą grzywny lub nawet więzienia. Dalsze konsekwencje mogą obejmować np. wykluczenie pracodawcy z możliwości udziału w przetargach publicznych. Pracodawca nie będzie bowiem uznawany za wiarygodnego w świetle przepisów prawa handlowego.
Z reguły tylko pracodawcy grozi odpowiedzialność karna. Istnieją jednak wyjątki, w których pracownicy mogą zostać oskarżeni o pomocnictwo w popełnieniu przestępstwa. W praktyce zdarza się to jednak rzadko.
W przypadku Jiříego można również rozważyć naruszenie ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, co może grozić nałożeniem grzywny administracyjnej w wysokości do 500 000 euro z tytułu wykroczenia administracyjnego.
Jiří może więc również przekazać fakty w tej sprawie do Kontroli Legalności Zatrudnienia. Kontrola Legalności Zatrudnienia jest instytucją, która kontroluje pracodawców i sprawdza między innymi, czy prawidłowo odprowadzają oni składki na ubezpieczenie społeczne za pracowników. Adres właściwej miejscowo Kontroli Legalności Zatrudnienia Jiří znajdzie w internecie. Wystarczy, że poda kod pocztowy miejscowości, w której pracodawca ma swoją firmę:
Jiří może zgłosić się osobiście do Kontroli Legalności Zatrudnienia i złożyć zawiadomienie oraz wyjaśnienia. Jeśli nie jest to możliwe, może on również złożyć zawiadomienie przez internet:
https://www.zoll.de/EN/Contact/Enquiries/General-enquiries/general-enquiries_node.html