Link bezpośredni
Przykład
W dniu 01.05. Ewa rozpoczęła pracę jako pomocnik magazyniera w supermarkecie. Uzgodniono z nią trzymiesięczny okres próbny. W dniu 16.05. Ewa poczuła bardzo silny ból pleców i dlatego nie poszła do pracy, tylko udała się na izbę przyjęć do szpitala. Ewa została przyjęta do szpitala. Podczas pobytu w szpitalu okazało się, że konieczna będzie operacja kręgosłupa, a po niej nastąpią miesiące rehabilitacji. Oznacza to, że Ewa będzie niezdolna do pracy przez dłuższy czas. Ewa chętnie wróciłaby do Polski, aby tam kontynuować leczenie przy wsparciu swojej rodziny. Po czterech tygodniach zwolnienia lekarskiego otrzymuje od pracodawcy wypowiedzenie umowy o pracę ze skutkiem na dzień 30 czerwca.
Ewa martwi się o finansowanie kosztów swojego utrzymania, ubezpieczenia zdrowotnego i leczenia. Jest w Niemczech dopiero od niedawna, praca w supermarkecie jest jej pierwszą pracą tutaj i przeczytała, że prawa socjalne w Niemczech otrzymuje się dopiero po pięciu latach. Nie wie, czy coś jej się należy, jeśli jest chora.
Ewa musi poinformować pracodawcę o tym, że jest chora i nie może przyjść do pracy od razu 16.05. Kiedy dowie się, jak długo będzie niezdolna do pracy, musi również poinformować o tym pracodawcę. Sposób, w jaki Ewa musi to zgłosić (np. telefonicznie, faksem) zależy od zasad obowiązujących w firmie, w której pracuje. Często jest to wyraźnie określone w umowie o pracę, Ewa powinna do niej zajrzeć i to sprawdzić. Jeśli w umowie nic na ten temat nie ma, najlepiej, aby Ewa wysłała zawiadomienie w sposób, który umożliwi potwierdzenie jego otrzymania przez pracodawcę, np. na oficjalny numer faksu lub na adres e-mail pracodawcy.
Ewa musi udokumentować swoją niezdolność do pracy. W tym celu otrzyma w szpitalu albo zaświadczenie o niezdolności do pracy albo zaświadczenie o pobycie w szpitalu, które musi oddać pracodawcy w oryginale. Ewa powinna zrobić sobie kopię tego zaświadczenia i zachować ją w swojej dokumentacji.
Pracodawca jest zobowiązany do kontynuowania wypłaty pełnego wynagrodzenia, które Ewa zarabiałaby, gdyby była zdrowa przez pierwsze 6 tygodni choroby (kontynuacja wypłaty wynagrodzenia). Obowiązek ten powstaje jednak dopiero po pierwszym miesiącu zatrudnienia i trwa tylko tak długo, jak długo trwa umowa o pracę. Oznacza to, że jej pracodawca zobowiązany jest do wypłaty dalszej wyplacie wynagrodzenia za czas choroby dopiero od drugiego miesiąca jej zatrudnienia, czyli od 01.06. Umowa Ewy obowiązuje do dnia 30.06. i w związku z tym pracodawca musi wypłacać jej wynagrodzenie tylko do 30.06. Od 16.05. do 31.05. Ewa ma prawo do zasiłku chorobowego wypłacanego przez Kasę Chorych. Dopóki Ewa nie przedstawi pracodawcy oryginału zaświadczenia o niezdolności do pracy, nie jest on zobowiązany do wypłaty wynagrodzenia. Jeżeli jednak Ewa spóźniła się ze złożeniem zawiadomienia o niezdolności do pracy, to nie jest to podstawa do odmowy kontynuacji wypłaty wynagrodzenia. W trakcie trwania okresu próbnego pracodawca wypowiedział Ewie umowę o pracę z zachowaniem dwutygodniowego okresu wypowiedzenia. Zwolnienie z pracy w czasie choroby jest w Niemczech dopuszczalne, chyba że jest ono sprzeczne z dobrymi obyczajami i z tego powodu niedopuszczalne. W tym przypadku jednak nic na to nie wskazuje.
Od początku leczenia w szpitalu - tj. od 16.05. - Ewa ma prawo do zasiłku chorobowego wypłacanego przez Kasę Chorych. Zasiłek chorobowy wynosi 70% dochodu brutto Ewy. Zasiłek chorobowy nie jest naliczany i wypłacany automatycznie. Ewa musi wystąpić o przyznanie zasiłku chorobowego, składając odpowiedni wniosek w swojej Kasie Chorych. Wniosek nie wymaga zachowania określonej formy, więc wystarczy, że Ewa wyśle do Kasy Chorych np. wiadomość email. Zasiłek chorobowy będzie jej przysługiwał do dnia 31.05. Od 01.06. będzie otrzymywała od pracodawcy wypłatę wynagrodzenia, w tym czasie jej prawo do zasiłku chorobowego zostaje zawieszone. Od 01.07. nie będzie już otrzymywała wypłaty wynagrodzenia od pracodawcy, ale nadal będzie miała prawo do zasiłku chorobowego wypłacanego przez Kasę Chorych.
Ewa ma prawo do zasiłku chorobowego przez cały okres trwania jej niezdolności do pracy. Zasiłek chorobowy wypłacany jest maksymalnie przez okres półtora roku. Warunkiem wypłaty jest wystawienie przez lekarza Ewy zaświadczenia o zwolnieniu lekarskim i złożenie go w Kasie Chorych w terminie. W terminie oznacza, że Ewa musi przedłużyć zwolnienie lekarskie u swojego lekarza nie później niż w dniu roboczym następującym po ostatnim dniu pierwszego zaświadczenia o niezdolności do pracy: Jeżeli pierwsze zwolnienie lekarskie kończy się w piątek, to kolejne musi zostać wystawione w poniedziałek. Sobota nie jest w tym przypadku liczona jako dzień roboczy. Między zaświadczeniami musi być zachowana ciągłość.
Jeśli Ewa nie dotrzyma terminu po zakończeniu okresu zatrudnienia, tj. do 30.06., ma jeszcze miesiąc na pójście do lekarza i uzyskanie zaświadczenia o niezdolności do pracy. Jest to przepis chroniący Ewę. Zapobiega on utracie przez nią podstawy do ubezpieczenia zdrowotnego.
Zwolnienie lekarskie musi wpłynąć do Kasy Chorych w ciągu siedmiu dni. Aby dotrzymać tego terminu, wystarczy przesłać je do Kasy Chorych e-mailem lub faksem. Oryginał należy również dostarczyć, ale można to zrobić w terminie późniejszym. Ewa musi być w stanie udowodnić, w razie potrzeby, że zaświadczenie o niezdolności do pracy wpłynęło w terminie. Powinna zatem upewnić się, że posiada na to dowód, np. raport wysłania faksu.
Dopóki Ewa otrzymuje zasiłek chorobowy, pozostaje ubezpieczona w Kasie Chorych bez konieczności opłacania składek.
Z powodu choroby Ewa nie ma żadnych dochodów. Prawdopodobnie nie ma wystarczająco pieniędzy na godne życie. Być może Ewie przysługuje prawo do uzyskania dodatkowo zasiłku dla bezrobotnych II (ALG II).
Pracowała w Niemczech wprawdzie tylko przez dwa miesiące, jednak pracę straciła w sposób niezawiniony. Ewa musi uzyskać z Urzędu Pracy (Bundesagentur für Arbeit) zaświadczenie o niezawinionym bezrobociu i złożyć je w Urzędzie Pracy (Jobcenter). Tym samym nabywa status osoby uprawnionej do korzystania ze swobody przemieszczania się na sześć miesięcy, co oznacza, że jej pobyt w Niemczech jest zgodny z prawem. W tym okresie może otrzymywać zasiłek dla bezrobotnych II, o ile spełnia warunki do uzyskania świadczeń (np. potrzebuje pomocy, nie posiada majątku). W tym przypadku, aby otrzymać świadczenia z Urzędu Pracy (Jobcenter), nie jest konieczne piecioletni pobyt staly.
Ewa może ubiegać się o zasiłek dla bezrobotnych II w Urzędzie Pracy (Jobcenter) w swojej dzielnicy. Formularze zgłoszeniowe zostaną przekazane Ewie w momencie składania wniosku. Można je również znaleźć na tej stronie internetowej:
https://con.arbeitsagentur.de/prod/apok/ct/ dam/download/documents/Antrag-ALGII_ ba015207.pdf
Urząd Pracy (Jobcenter) musi podjąć decyzję w sprawie wniosku Ewy w formie pisemnej z uzasadnieniem.
Poradnia dla migrantów może pomóc Ewie wypełnić formularze potrzebne do złożenia wniosku. Najbliższą poradnię można znaleźć za pomocą tej wyszukiwarki:
https://www.eu-gleichbehandlungsstelle.de/eugs-pl/obywatele-ue/punkty-doradztwawyszukiwanie
W przypadku Ewy uprawnienie do zasiłku dla bezrobotnych II jest ograniczone do sześciu miesięcy. Po upływie sześciu miesięcy Ewa może zwrócić się do właściwych władz w kraju swojego pochodzenia w celu sprawdzenia, czy jest uprawniona do świadczeń z tytułu zabezpieczenia społecznego w swoim kraju.
Ewa może również wrócić do Polski i otrzymać zasiłek chorobowy z Niemiec. Podczas pobierania zasiłku chorobowego pozostaje ona ubezpieczona w swojej Kasie Chorych, mimo że zrezygnowała z pobytu w Niemczech. Ewa może kontynuować leczenie i rehabilitację w Polsce. Zaświadczenia lekarskie z Polski są równoważne z zaświadczeniami wystawianymi w Niemczech i można je przedłożyć w oryginale w niemieckiej Kasie Chorych. Kasa Chorych nie może wymagać od Ewy tłumaczenia zaświadczeń o niezdolności do pracy. Muszą być one przetłumaczone przez Kasę Chorych na własny koszt.
Uwaga! Również przy składaniu zaświadczenia o niezdolności do pracy z zagranicy należy zachować termin siedmiu dni od daty wystawienia. Wszelkie opóźnienia, nawet jeśli wynikają z winy poczty, będą uznane za zawinione przez Ewę. Aby Ewa mogła w pełni korzystać z opieki medycznej w Polsce, nie wystarczy jej Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego.
Ewa musi zatem przed wyjazdem zwrócić się do swojej Kasy Chorych o wydanie formularza S1 (dawny formularz 106). Dzięki temu uzyskuje ona rozszerzoną ochronę ubezpieczeniową i może korzystać z opieki medycznej w Polsce, tak jakby posiadała tam ubezpieczenie zdrowotne.
Przed wyjazdem Ewa powinna również pamiętać o złożeniu wniosku do swojej Kasy Chorych o zgodę na pobieranie zasiłku chorobowego za granicą. Kwestią sporną pod względem prawnym jest to, czy obywatele Unii są do tego zobowiązani. Jednak, aby uniknąć ewentualnych trudności i opóźnień w wypłacie zasiłku, Ewa powinna złożyć wniosek wraz z uzasadnieniem.
Nie posiadając miejsca zamieszkania w Niemczech, Ewa nie ma prawa do zasiłku dla bezrobotnych II. Świadczenie to nie może być przekazywane za granicę.