Link bezpośredni
Przykład
Dimitros ucieszył się, gdy dzięki ogłoszeniu w internecie znalazł pracę u podwykonawcy dużej firmy logistycznej. Miał pracować jako kurier i doręczyciel paczek w Berlinie. Pracuje już od dwóch miesięcy, ale powodów do radości nie ma. Dimitros nie otrzymał jeszcze wynagrodzenia i nie ma pieniędzy na życie. Kilka razy rozmawiał z szefem. Najpierw powiedziano mu, że nastąpiła pomyłka w dziale księgowości i że jego pieniądze zostały przekazane innemu koledze. Potem szef powiedział mu, że on sam czeka na to, aż zapłaci mu jego zleceniodawca. Nie może wiec zapłacić Dimitrosowi, dopóki sam nie dostanie zapłaty. W końcu doszło do tego, że szef nie odbiera telefonu, gdy Dimitros do niego dzwoni. Dimitros nie wie, co zrobić w tej sytuacji i do jakiej instytucji się zwrócić.
Dimitros nie ma pieniędzy, a dochodzenie jego praw może zająć trochę czasu. Powinien zatem niezwłocznie złożyć wniosek o zasiłek dla bezrobotnych I w miejscowym Urzędzie Pracy lub wniosek o zasiłek dla bezrobotnych II w miejscowym Urzędzie Pracy (Bundesagentur für Arbeit).
Zasiłek dla bezrobotnych I
Zasiłek dla bezrobotnych II
Dimitros może złożyć wniosek na piśmie lub ustnie. Urząd Pracy (Bundesagentur für Arbeit) musi udostępnić mu niezbędne formularze zgłoszeniowe. Dimitros ma prawo do tego, aby jego wniosek został przyjęty i rozpatrzony. Po rozpatrzeniu wniosku organ musi wydać pisemną decyzję wraz z uzasadnieniem. Dimitros powinien wyraźnie sprecyzować we wniosku, że prosi o wydanie decyzji z uzasadnieniem.
Jeśli Dimitros spełnia wymogi zasiłku dla bezrobotnych II, może również ubiegać się o zaliczkę ze względu na swoją trudną sytuację finansową. Jest to zalecane, ponieważ rozpatrzenie wniosku często trwa kilka tygodni.
Adresy odpowiednich instytucji lokalnych można znaleźć w internecie:
https://web.arbeitsagentur.de/portal/metasuche/suche/dienststellen
Dimitros powinien sprawdzić w swojej Kasie Chorych, czy jego pracodawca zarejestrował go w systemie ubezpieczeń społecznych i czy odprowadzał tam składki.
Gdy pracodawcy nie płacą wynagrodzeń, często nie płacą również składek na ubezpieczenie społeczne. W ten sposób powstają luki w ubezpieczeniu zdrowotnym. Aby się tego dowiedzieć, Dimitros musi zwrócić się do swojej Kasy Chorych.
Jeśli pracodawca nie zgłosił Dimitrosa do ubezpieczenia społecznego, Dimitros powinien przedłożyć w Kasie Chorych swoją umowę o pracę i inne dokumenty dotyczące zatrudnienia, aby udowodnić istnienie stosunku pracy. Kasa Chorych jest instytucją pobierającą płatności, tzn. musi wypełnić lukę w ubezpieczeniu społecznym i wyegzekwowac składki na ubezpieczenie społeczne od pracodawcy de asigurări sociale de la angajator.
Nawet jeśli Dimitros zgłosił już ustnie swoje roszczenia u pracodawcy, powinien również skontaktować się z pracodawcą na piśmie i zażądać wypłaty wynagrodzenia (wezwanie do zapłaty) również w formie pisemnej. Czasami w umowie o pracę jest nawet zapisane, że zaległego wynagrodzenia należy dochodzić w formie pisemnej. Dimitros powinien wyznaczyć swojemu pracodawcy termin zapłaty. Stosowne pismo może on napisać sam lub z pomocą poradni.
W piśmie tym Dimitros może powołać się na tak zwane „oświadczenie o odmowie świadczenia pracy”. Oznacza to, że odmawia on świadczenia pracy, dopóki nie otrzyma wynagrodzenia. Ma do tego prawo po dwóch miesiącach pracy bez wynagrodzenia.
W poradni Dimitros uzyska informacje o przysługujących mu prawach. Doradcy mogą pomóc mu napisać pisemne wezwanie do zapłaty lub skontaktować się bezpośrednio z pracodawcą, aby wyjaśnić sprawę.
Poradnie specjalizujące się w prawie pracy:
https://www.arbeitundleben.de/arbeitsfelder/beratungsnetzwerk
https://www.faire-mobilitaet.de/beratungsstellen
Pod podanym poniżej adresem znajduje się wykaz wszystkich poradni w Niemczech. Można je sortować według specjalizacji oraz języka:
https://www.eu-gleichbehandlungsstelle.de/eugs-pl/obywatele-ue/punkty-doradztwawyszukiwanie
Jeśli pracodawca nadal nie wypłaca wynagrodzenia, a Dimitros chce odzyskać swoje pieniądze, musi pozwać go do Sądu Pracy. W Niemczech nie ma żadnego organu, który mógłby dochodzić wynagrodzenia Dimitrosa za niego. Dimitros musi więc sam złożyć pozew.
Dimitros nie musi mieć adwokata w Sądzie Pracy, może reprezentować się sam. Postępowanie toczy się przed Sądem Pracy w miejscu, w którym Dimitros pracował lub w miejscu, w którym znajduje się siedziba pracodawcy. O wyborze miejsca decyduje Dimitros.
Językiem urzędowym w sądzie jest język niemiecki, dlatego urzędnicy nie mogą rozmawiać z Dimitrosem np. po angielsku. Jeśli Dimitros nie zna dobrze języka niemieckiego, powinien stawić się w sądzie z osobą, która pomoże mu w porozumiewaniu się („pomoc tłumacza”). Nie musi to być tłumacz przysięgły. Dimitrosowi może na przykład pomóc kolega, który dobrze mówi po niemiecku.
W każdym Sądzie Pracy w Niemczech znajduje się biuro podawcze, w którym można złożyć wszystkie dokumenty (umowa o pracę, ewidencja czasu pracy, dowód osobisty) i ustnie wyjaśnić swoje roszczenia. Tam pozew Dimitrosa zostanie spisany do protokołu. Dimitros nie będzie musiał za to nic płacić. Urzędnik pracujący w sądzie nie może jednak udzielać Dimitrosowi porad prawnych.
Dimitros może również wypełnić formularz wniosku i wysłać go do Sądu Pracy pocztą lub faksem. Formularze wniosków można znaleźć na stronach internetowych Sądów Pracy:
Po wniesieniu pozwu Dimitros otrzymuje pisemne wezwanie na posiedzenie pojednawcze. Celem tego spotkania jest sprawdzenie, czy Dimitros i jego pracodawca mogą dojść do porozumienia. Dimitros może w tym celu zażądać obecności tłumacza, ale musi za to zapłacić sam. W większości przypadków postępowanie przed sądem pracy kończy się ugodą już na tym pierwszym posiedzeniu. W takim przypadku Dimitros nie poniósłby żadnych kosztów (z wyjątkiem kosztów tłumaczenia ustnego).
Jeśli czas nagli, Dimitros może złożyć w sądzie pozew o wypłatę wynagrodzenia w trybie przyspieszonym. Musi on jednak wykazać, że jest całkowicie zależny od wypłaty spornego wynagrodzenia.
Jeżeli sprawa nie jest skomplikowana - tak jak w przypadku Dimitrosa - może on alternatywnie zgłosić swoje roszczenie w ramach pisemnego postępowania upominawczego.
Uwaga! Formularza dotyczącego postępowania upominawczegow sądzie pracy nie należy mylić z formularzem dotyczącym postępowania upominawczego w sądzie cywilnym. Formularz „nakaz zapłaty” można zamówić online lub kupić w sklepach z artykułami biurowymi. Kosztuje on około 3-5 € i jest bardzo łatwy do wypełnienia.
Dimitros musi złożyć wypełniony formularz we właściwym Sądzie Pracy.
Jeżeli pracodawca nie wniesie sprzeciwu od nakazu zapłaty, sąd przesyła Dimitrosowi wykonalny nakaz zapłaty, w którym nakazuje wypłatę wynagrodzenia.
Jeśli Dimitros nie chce sam udać się do Sądu Pracy, może wynająć adwokata, który będzie go reprezentował. Dimitros może znaleźć prawnika na przykład za pośrednictwem ambasady lub dzięki rekomendacji znajomego. Na stronach internetowych izb adwokackich dostępne są również funkcje wyszukiwania, które można wykorzystać do znalezienia prawnika z konkretną specjalizacją i znajomością danego języka.
Jednym z przykładów jest wyszukiwarka Niemieckiego Stowarzyszenia Adwokatow:
https://anwaltauskunft.de/magazin
Również poradnia może pomóc w znalezieniu adwokata.
Dimitros musi jednak sam pokryć koszty adwokata. Koszty te nie zostaną mu zwrócone, nawet jeśli wygra sprawę.
Ponieważ Dimitros nie ma pieniędzy na prawnika, może ubiegać się o pokrycie kosztów przez państwo („zwolnienie z kosztów procesowych”). W tym celu muszą być spełnione określone warunki: pozew musi mieć szanse powodzenia, a Dimitros musi wykazać, że nie jest w stanie ponieść kosztów postępowania we własnym zakresie. Ponadto, przez okres czterech lat od zakończenia postępowania sądowego, Dimitros jest zobowiązany do informowania sądu, bez zbędnej zwłoki i bez konieczności kierowania zapytań w tej sprawie, o poprawie swojej sytuacji finansowej. Wniosek o zwolnienie z kosztów procesowych składa się za pomocą formularza, który można otrzymać w sądzie lub znaleźć w internecie:
Wniosek o zwolnienie z kosztów procesowych należy wypełnić i złożyć w języku niemieckim. Tłumaczenie wniosku oraz instrukcje dotyczące jego wypełniania w kilku językach znajdują się na stronie internetowej Federalnego Urzędu Sprawiedliwości:
https://justiz.de/service/formular/f_allgemeines/index.php
Wniosek o zwolnienie z kosztów procesowych Dimitros musi złożyć w Sądzie Pracy. Jeśli wniosek zostanie rozpatrzony pozytywnie, koszty adwokata i koszty sądowe zostaną pokryte przez państwo.
Jeśli Dimitros jest członkiem związku zawodowego, adwokat związkowy może go reprezentować w sądzie. Za taką reprezentację Dimitros nic nie zapłaci.
Jeśli sąd pracy napisze, że nowa siedziba pracodawcy jest mu nieznana, Dimitros musi poinformować sąd o nowym adresie pracodawcy. Może zwrócić się do Urzędu Meldunkowego lub Rejestru Handlowego, aby uzyskać informację o nowym adresie.
W Urzędzie Meldunkowym można uzyskać informację z Rejestru Meldunków, jeśli zaznaczymy, że złożyliśmy pozew przeciwko pracodawcy (w formularzu: „Cel: dochodzenie należności z tytułu wynagrodzenia na drodze sądowej“).
Jeśli firma jest zarejestrowana w Rejestrze Handlowym, Dimitros może ustalić adres za pośrednictwem Rejestru Handlowego. Rejestr Handlowy prowadzony jest przez Sąd Rejonowy (Amtsgericht), a wniosek o udzielenie informacji można złożyć również przez internet:
Jeśli Dimitros nie otrzyma informacji od podanych powyżej instytucji, może zwrócić się do Sądu Pracy o doręczenie pozwu poprzez jego wywieszenie w sądzie do publicznej wiadomości.
Jeśli pracodawca nie zapłaci wynagrodzenia dobrowolnie po wydaniu wyroku sądowego lub zawarciu ugody przed sądem, Dimitros zwraca się do komornika w celu wszczęcia postępowania egzekucyjnego. Komornik jest przydzielany przez Sąd Rejonowy właściwy dla siedziby/miejsca zamieszkania pracodawcy.
Adres właściwego Sądu Rejonowego Dimitros znajdzie w internecie:
https://www.gerichtsverzeichnis.de/
Zdarza się, że pracodawca zamyka firmę i przenosi się w inne miejsce. Zdarza się, że komornik stwierdza, że pracodawca złożył już oswiadczenie o posiadanym majatku, skladane w ramach egzekucji komorniczej i dawno zakończył działalność. Albo okazuje się, że firma złożyła wniosek o upadłość. Wtedy nawet komornik nie może odebrać pieniędzy.
We wszystkich tych przypadkach wynagrodzenie Dimitrosa jest zabezpieczone na okres maksymalnie trzech miesięcy w formie tak zwanego zasiłku upadłościowego. W tym celu Dimitros musi w ciągu dwóch miesięcy od złożenia przez firmę wniosku o ogłoszenie upadłości złożyć wniosek w Urzędzie Pracy właściwym dla siedziby pracodawcy.
Wniosek o przyznanie zasiłku upadłościowego można znaleźć w internecie:
https://www.arbeitsagentur.de/datei/ AntragInsolvenzgeld_ba013115.pdf
Jeśli pracodawca nie wypłaca wynagrodzenia, to narusza m. in. przepisy ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę i może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej. Dlatego Dimitros może złożyć skargę do miejscowej Kontroli Legalności Zatrudnienia. Kontrola Legalności Zatrudnienia jest instytucją, która kontroluje pracodawców i sprawdza m. in. czy wypłacają oni minimalne wynagrodzenie oraz czy prawidłowo odprowadzają składki na ubezpieczenie społeczne swoich pracowników. Za rozpatrzenie sprawy Dimitrosa odpowiedzialna jest Kontrola Legalności Zatrudnienia właściwa ze względu na miejsce zarejestrowania pracodawcy.
Adres właściwej Kontroli Legalności Zatrudnienia Dimitros znajdzie na tej stronie internetowej:
https://www.zoll.de/EN/Contact/Enquiries/General-enquiries/general-enquiries_node.html
Dimitros może zgłosić się osobiście do Kontroli Legalności Zatrudnienia i złożyć zawiadomienie oraz wyjaśnienia. Jeśli nie jest to możliwe, może on również złożyć zawiadomienie przez internet:
https://www.zoll.de/EN/Contact/Enquiries/General-enquiries/general-enquiries_node.html
Zawiadomienie zgłoszone przez Dimitrosa może skutkować wszczęciem dochodzenia przez Kontrolę Legalności Zatrudnienia. Nie pomaga to wprawdzie Dimitrosowi w uzyskaniu wypłaty wynagrodzenia, ale pracodawca może zostać ukarany. Pracodawca może zostać ukarany grzywną lub nawet więzieniem za oszustwa podatkowe i socjalne. W celu efektywnego zbadania i rozpatrzenia sprawy Kontrola Legalności Zatrudnienia potrzebuje jak najwięcej informacji. Dlatego też Dimitros powinien dostarczyć informacje na temat okresu zatrudnienia, dziennego czasu pracy, otrzymywanych kwot, podać nazwiska świadków itp.
Dimitros nie powinien absolutnie znaleźć się w niekorzystnej sytuacji ze względu na to, że jego pracodawca nie odprowadzał składek na ubezpieczenie społeczne. Braki składkowe we wszystkich działach ubezpieczenia socjalnego (ubezpieczenie emerytalne, zdrowotne, opiekuńcze, ubezpieczenie na wypadek bezrobocia i ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków) muszą zostać uzupełnione przez odpowiedni organ ubezpieczeniowy natychmiast po ich stwierdzeniu. Ochrona ubezpieczeniowa pozostaje w mocy w pełnym zakresie.