Praca bez meldunku

  • Strona główna
  • Obywatele UE

  • Informacje dotyczące koronawirusa

  • Serwis

Powrót do nawigatora

Praca bez meldunku

Przykład
Ivan z Bułgarii przyjechał niedawno do Berlina i szuka pracy. Na razie mieszka u swojego kolegi. Pomaga on Ivanowi do czasu znalezienia przez niego własnego mieszkania. Poszukiwania mieszkania nie idą zbyt dobrze, ponieważ Ivan nie ma jeszcze pracy i nie może przedstawić dokumentów potwierdzających dochody. Nie może też zameldować się u swojego kolegi, ponieważ właściciel mieszkania nie zezwolił na podnajem. Ivan próbował zarejestrować się w Urzędzie Pracy jako osoba poszukująca pracy. Jego wniosek został jednak odrzucony, ponieważ Ivan nie może przedstawić zaświadczenia o zameldowaniu. Ivan chciał również otworzyć konto w banku. Pytał o to w kilku bankach, ale zawsze spotykał się z odmową, ponieważ nie ma meldunku. Dzięki znajomościom otrzymał propozycję pracy w barze. Jednak właściciel baru powiedział Ivanowi, że nie może go zatrudnić, jeśli nie przedłoży zaświadczenia o zameldowaniu. Prosi Ivana również o podanie numeru identyfikacji podatkowej i numeru ubezpieczenia społecznego, których ten nie posiada. Ivan nie wie, co robić. W internecie znalazł bułgarskie biuro konsultingowe, w którym można kupić  meldunek za 100 € miesięcznie i zastanawia się nad skorzystaniem z tej oferty.

1. Pracodawca

Zakup meldunku nie jest rozwiązaniem, ponieważ jest to meldunek fikcyjny, a to jest niezgodne z przepisami. Po pierwsze, Ivan naruszy prawo, podając ten adres władzom. Po drugie, nie ma on kontroli nad odbiorem ważnych listów urzędowych, ponieważ nie mógłby odbierać ich osobiście.

Posiadanie meldunku nie jest warunkiem podjecia zatrudnienia. Pracodawca nie może zatem wymagać od Ivana przedstawienia zaświadczenia o zameldowaniu. Wystarczy, że Ivan poda pracodawcy aktualny adres, pod którym można się z nim skontaktować, np. adres domu kolegi.

Jeśli Ivan będzie miał trudności z przekonaniem do tego właściciela baru, może mu przedstawić krótką ulotkę informacyjną opublikowaną przez Berlińskie Centrum Doradztwa w zakresie Dobrych Warunków Pracy dla
Migrantów we współpracy z Senatem Berlina ds. Integracji,Pracy i Spraw Socjalnych. Ulotkę informacyjną można pobrać tutaj:

https://bema.berlin/site/assets/files/1244/1_ arbeiten_ohne_anmeldung_einer_wohnadresse_ stand_28_2_2019_senias.pdf

2. Kasa Chorych

Pracodawca może zażądać od Ivana przedstawienia zaświadczenia o zgłoszeniu się do Kasy Chorych oraz numeru ubezpieczenia społecznego.

Ponieważ Ivan nigdy nie był ubezpieczony w Niemczech, musi najpierw wybrać Kasę Chorych. Pracodawca musi go wtedy zgłosić do wybranej Kasy Chorych. Meldunek nie jest konieczny, Ivan musi jedynie podać adres kontaktowy, np. adres swojego kolegi (Ivan (tu nazwisko), zamieszkały pod adresem u „imię i nazwisko” kolegi).

Od momentu zgłoszenia Ivana przez pracodawcę do Kasy Chorych, jest on objęty ubezpieczeniem społecznym pracodawcy (obejmuje ono ubezpieczenie emerytalne, wypadkowe, pielęgnacyjne i na wypadek bezrobocia). Ivanowi zostanie wtedy automatycznie nadany numer ubezpieczenia społecznego, który zostanie mu przesłany pocztą.

3. Bank

Ivan ma prawo do otwarcia konta podstawowego (Basiskonto), tak jak każdy, kto legalnie przebywa w Niemczech. Nie może on być dyskryminowany ze względu na narodowość lub miejsce zamieszkania. Meldunek nie jest konieczny do założenia takiego konta.

Konto podstawowe może być wykorzystywane do wpłat i wypłat gotówkowych, poleceń zapłaty i przelewów.

Ivan musi jedynie okazać w banku dowód osobisty lub paszport oraz podać adres dla do korespondencji. Wystarczy, że będzie można się z nim skontaktować przez jego kolegę. Ivan może skorzystać z wniosku, który otrzyma z banku lub z wniosku znajdującego się poniżej.

Formularz wniosku o otwarcie rachunku podstawowego znajduje się w załączniku I. PDF, 592 KB, Forma dogodna dla osób słabowidzących

Ivan musi wypełnić formularz samodzielnie lub z pomocą poradni i złożyć go w banku. Teraz sprawy potoczą się szybko: Bank ma maksymalnie dziesięć dni roboczych na otwarcie rachunku.

Jeśli bank odrzuci wniosek Ivana, musi go o tym powiadomić również w ciągu dziesięciu dni roboczych. Ivan może wtedy samodzielnie lub z pomocą poradni skontaktować się z Federalnym Urzędem Nadzoru nad
Instytucjami Finansowymi. Tam może złożyć wniosek o sprawdzenie decyzji banku.

Formularz wniosku o przeprowadzenie takiegosprawdzenia znajduje się w załączniku II. PDF, 512 KB, Forma dogodna dla osób słabowidzących

Można go też pobrać ze strony internetowej:

https://www.verbraucherzentrale.de/sites/default/files/migration_files/media241560A.pdf PDF, 512 KB, Forma dogodna dla osób słabowidzących

Jeżeli decyzja odmowna była bezpodstawna, wydane zostaje polecenie otwarcia rachunku, tzn. bank musi otworzyć rachunek. Ivan otrzyma pisemne potwierdzenie tego faktu.

Ivan może również skontaktować się z organizacją przeciwdziałającą dyskryminacji:

https://www.antidiskriminierungsstelle.de/EN/homepage/homepage-node.html;jsessionid=B1490D91A533D4B5BC6AECF7B40DE848.intranet221

Organizacja przeciwdziałająca dyskryminacji może skontaktować się z bankiem i wyjaśnić sprawę w imieniu Ivana.

4. Urząd Skarbowy (Finanzamt)

Pracodawca potrzebuje numeru identyfikacji podatkowej Ivana, aby mieć dostęp do danych ELStAM (dane do potrącenia podatku od dochodowego) w celu rozliczania płacy

Ponieważ Ivan nie ma meldunku, Urząd Skarbowy nie nadał mu automatycznie numeru identyfikacji podatkowej.

Jako podatnik, który nie jest zameldowany w Niemczech, ale będzie tu zarabiał pieniądze, Ivan musi sam podjąć odpowiednie działania i zwrócić się do właściwego Urzędu Skarbowego o nadanie mu numeru identyfikacji podatkowej. Urząd Skarbowy składa odpowiedni wniosek do Federalnego Urzędu Podatkowego, którego rozpatrzenie może zająć trochę czasu.

W międzyczasie Ivan może złożyć wniosek o wydanie zaświadczenia dla celów ustalenia danych potrącenia podatku od wynagrodzeń w Urzędzie Skarbowym w dzielnicy, w której mieszka. Możliwość taką przewiduje § 39e ust. 8 niemieckiej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zaświadczenie to wydawane jest na okres jednego roku kalendarzowego i początkowo zastępuje numer identyfikacji podatkowej wymagany przez pracodawcę.

Wniosek o wydanie ww. zaświadczenia Ivan znajdzie w załączniku III. PDF, 2 MB, Forma dogodna dla osób słabowidzących

Ivan może wypełnić wniosek o wydanie tego zaświadczenia samodzielnie lub z pomocą poradni. Pracodawca Ivana również może złożyć wniosek o wydanie tego zaświadczenia w jego imieniu, jeśli Ivan go do tego upoważni.

Gdy tylko Ivan zamelduje się w swoim miejscu zamieszkania, numer identyfikacji podatkowej zostanie mu wysłany pocztą. Ivan musi go podać pracodawcy. Wtedy nie będzie już potrzebował zaświadczenia tymczasowego.

Jeśli Ivan nie dostarczy pracodawcy zaświadczenia, właściciel baru, jako pracodawca Ivana, musi i tak rozliczać jego wynagrodzenie dla celów podatkowych. W tym przypadku dochód Ivana będzie rozliczany w VI klasie podatkowej (§ 39 c Abs.1 niemieckiej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych). Jeśli odliczono zbyt wysoki podatek dochodowy, Ivan może go odzyskać w następnym roku, składając zeznanie podatkowe.

5. Urząd Pracy (Bundesagentur für Arbeit)

Ivan, nie mając meldunku, może również zarejestrować się jako osoba poszukująca pracy w Urzędzie Pracy. Ivan ma takie prawo, ponieważ miejsce jego stałego pobytu znajduje się w Berlinie. Ivan nie wie jeszcze, jak długo zostanie w Berlinie, ale zamierza tu pracować i mieszkać.

Ivan powinien skontaktować się z Urzędem Pracy w miejscu, w którym się zatrzymał i nocuje, czyli w dzielnicy, w której znajduje się mieszkanie jego kolegi.

Adres Urzędu Pracy Ivan znajdzie tutaj:

https://www.arbeitsagentur.de/ueber-uns/ ansprechpartner

Ważne jest, aby do Ivana można było dotrzeć za pośrednictwem poczty, np. poprzez dodanie do jego adresu (np. „c/o”, „u Pana/Pani”, itp.).

Ivan, jako obywatel Unii, może korzystać z usług Urzędu Pracy nawet bez znajomości języka niemieckiego. Jeśli Ivan wyjaśni, że nie może przyprowadzić ze sobą nikogo, kto będzie dla niego tłumaczył, wówczas Urząd Pracy musi zapewnić tłumaczenie, np. udostępniając własnych pracowników lub korzystając z usług infolinii z tłumaczem. Ivan nie musi za to płacić.

Ivan może również zarejestrować się online jako osoba poszukująca pracy:

https://anmeldung.arbeitsagentur.de/portal

Urząd Pracy może pomóc Ivanowi w znalezieniu pracy. Może mu doradzić, jak dobrze poruszać się po rynku pracy i pomóc w stworzeniu profilu osoby poszukującej zatrudnienia. Ivan może skorzystać ze stanowisk komputerowych znajdujących się w Centrum Informacji Zawodowej Urzędu Pracy, aby np. wydrukować lub zeskanować swoje dokumenty aplikacyjne.

6. Urząd Meldunkowy (Einwohnermeldeamt)

Gdy tylko Ivan wynajmie mieszkanie, musi się koniecznie zameldować. Zgodnie z § 27 ust. 2 zdanie 3 niemieckiej ustawy o obowiązku meldunkowym obowiązek meldunkowy mają również osoby, które posiadają meldunek za granicą. Po trzech miesiącach pobytu w Niemczech Ivan musi w ciągu 14 dni zgłosić miejsce swojego zamieszkania w Urzędzie Meldunkowym. Mieszkaniem jest „każde zamknięte pomieszczenie służące do mieszkania lub spania” (§ 20 niemieckiej ustawy o obowiązku meldunkowym).

Wielu roszczeń przysługujących Ivanowi w Niemczech jako obywatelowi Unii Europejskiej uprawnionemu do swobodnego przemieszczania się może on dochodzić tylko wtedy, gdy udowodni, że mieszka i przebywa w Niemczech, przedkładając zaświadczenie o zameldowaniu.