1. Κρατική κοινωνική ασφάλιση

Το σύστημα κοινωνικής ασφάλισης στη Γερμανία περιλαμβάνει την ασφάλιση κατά των σημαντικότερων κινδύνων. Εάν εργάζεστε στη Γερμανία με υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση, κατά κανόνα θα υπάγεστε σε μια από τις ακόλουθες εκ του νόμου προβλεπόμενες ασφάλειες:

• Η υποχρεωτική από τον νόμο ασφάλιση ασθένειας καλύπτει τα έξοδα ιατρικών επισκέψεων καθώς και πολλών φαρμάκων και θεραπειών.
• Η υποχρεωτική από τον νόμο ασφάλιση περίθαλψης προσφέρει κοινωνική μέριμνα σε περίπτωση αναγκαίας μακροχρόνιας περίθαλψης λόγω ασθένειας.
• Η υποχρεωτική από τον νόμο ασφάλιση ατυχήματος καλύπτει τα έξοδα της υγειονομικής περίθαλψης και της επανένταξης στην εργασιακή καθημερινότητα μετά από εργατικό ατύχημα ή επαγγελματική ασθένεια. Καταβάλλει αποζημίωση για μισθούς κατά τη διάρκεια της ανικανότητας προς εργασία καθώς και σύνταξη σε περίπτωση μόνιμης βλάβης της υγείας, συμπεριλαμβανομένης της σύνταξης επιζώντων.
• Η υποχρεωτική από τον νόμο συνταξιοδοτική ασφάλιση αναλαμβάνει παροχές αποκατάστασης καθώς και την πληρωμή συντάξεων γήρατος, συντάξεων σε περίπτωση μειωμένης ικανότητας προς εργασία ή σε περίπτωση θανάτου.
• Η υποχρεωτική από τον νόμο ασφάλιση ανεργίας καταβάλλει υπό ορισμένες προϋποθέσεις ένα εισόδημα κατά την αναζήτηση εργασίας και σας υποστηρίζει κατά την αναζήτηση εργασίας με συμβουλές και προσφορές θέσεων εργασίας.

Για την υπαγωγή στις παροχές κοινωνικής ασφάλισης υπάρχει χρέωση εισφορών που αντιστοιχεί σε σταθερό ποσοστό επί του εισοδήματός σας. Ένα μέρος του κόστους των εισφορών βαρύνει εσάς, το άλλο μέρος βαρύνει τον εργοδότη σας. Οι εισφορές παρακρατούνται απευθείας από τον μισθό σας.

Εάν εργάζεστε στη Γερμανία, κατά κανόνα υπάγεστε στις ρυθμίσεις που ισχύουν στη Γερμανία για την κοινωνική ασφάλιση.

Προσοχή: Από τον κανόνα αυτόν υπάρχουν εξαιρέσεις για ορισμένες μορφές εργασίας. Για παράδειγμα εξαιρούνται ορισμένοι αποσπασμένοι εργαζόμενοι, οι μεθοριακοί εργαζόμενοι και όσοι εργάζονται σε περισσότερα κράτη μέλη της ΕΕ.

Ο εργοδότης σας οφείλει να σας δηλώσει ως εργαζόμενο στον φορέα κοινωνικής ασφάλισης. Που σημαίνει πως ο εργοδότης οφείλει να υποβάλει στο αρμόδιο ταμείο υγειονομικής ασφάλισης τα ακόλουθα στοιχεία:

• το ονοματεπώνυμό σας,
• τη διεύθυνσή σας,
• τον αριθμό ασφάλισής σας,
• την υπηκοότητά σας,
• τις αποδοχές σας και στοιχεία της επαγγελματικής σας δραστηριότητας

Με τη δήλωση αυτή εξασφαλίζεται ότι ο εργοδότης αποδίδει τις εισφορές κοινωνικής ασφάλισης. Για να μπορεί ο εργοδότης να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις του, θα πρέπει να δώσετε στον εργοδότη σας όλα τα απαιτούμενα στοιχεία και τις πληροφορίες. Συνεπώς υπόκεισθε και εσείς σε υποχρέωση συνεργασίας.

Προσοχή: Ο εργοδότης οφείλει να σας παραδώσει ένα αντίγραφο των δηλωμένων στοιχείων. Σε περίπτωση παράβασης του καθήκοντος πληροφόρησης μπορούν να επιβληθούν ποινές τόσο στον εργοδότη όσο και σε εσάς.

Σε ορισμένους κλάδους ο εργοδότης οφείλει να προβεί σε δήλωση ήδη πριν από την έναρξη της απασχόλησης:

• στον τομέα των κατασκευών,
• σε εστιατόριο ή ξενοδοχείο,
• σε επιχείρηση μεταφορών,
• στον τομέα των μεταφορών και της συνδεόμενης παροχής υπηρεσιών εφοδιαστικής
• στον τομέα καθαρισμού κτιρίων και
• στον τομέα επεξεργασίας κρέατος.

Αυτό σημαίνει ότι και εσείς θα πρέπει να παράσχετε τα απαραίτητα στοιχεία στο πλαίσιο της υποχρέωσης συνεργασίας σας ήδη πριν από την έναρξη της δραστηριότητάς σας και θα πρέπει πάντα να έχετε μαζί σας την ταυτότητά σας για την περίπτωση ελέγχου.

Περισσότερες πληροφορίες για τη διαδικασία δήλωσης εργαζομένων και για τις εισφορές της κοινωνικής ασφάλισης θα βρείτε στον Γερμανικό Οργανισμό Συνταξιοδοτικής Ασφάλισης. Πληροφορίες παρέχουν και τα ταμεία ασθένειας στις ιστοσελίδες τους.

Συμβουλή: Με τη δήλωσή σας για υπαγωγή στην κοινωνική ασφάλιση, σας αποδίδεται ένας αριθμός κοινωνικής ασφάλισης, τον οποίο θα έχετε για όλη τη ζωή σας. Με τον αριθμό κοινωνικής ασφάλισης συλλέγονται και αποθηκεύονται τα δεδομένα που απαιτούνται για τον προσδιορισμό της σύνταξης. Για αυτό θα πρέπει να φυλάσσετε καλά τον αριθμό αυτό.

2. Ιδιωτικές ασφάλειες

Οι παραπάνω κλάδοι κοινωνικής ασφάλισης στη Γερμανία καλύπτουν σημαντικούς κινδύνους όπως για την υγεία, την ανεργία ή τα γηρατειά. Όμως υπάρχουν και άλλοι κίνδυνοι έναντι των οποίων θα ήταν σκόπιμο να ασφαλιστεί κανείς στη Γερμανία. Όμως η κάθε ασφάλεια πρέπει να αντιστοιχεί στις εκάστοτε συνθήκες ζωής. Η ασφαλιστική προστασία πρέπει να παρέχει καλύψεις κυρίως έναντι κινδύνων οι οποίοι σε περίπτωση επέλευσης της ζημίας θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την ίδια την ύπαρξη κάποιου.

 Στις πιο σημαντικές ιδιωτικές ασφάλειες στη Γερμανία ανήκουν:

• Μία ασφάλεια έναντι αστικής ευθύνης: Προκαλέσατε υλικές ζημιές σε τρίτο; Αυτό μπορεί να σας κοστίσει ακριβά ή σε ακραίες περιπτώσεις να θέσει σε κίνδυνο την ύπαρξή σας. Σε αυτές τις περιπτώσεις σας καλύπτει μία ασφάλεια αστικής ευθύνης. Η ασφάλεια έναντι αστικής ευθύνης θεωρείται ως η πλέον χρήσιμη και σημαντική από τις προαιρετικές ασφάλειες. Κατά κανόνα η ασφάλεια καλύπτει και τα μέλη της οικογένειας. Η σύναψη μιας ασφάλειας έναντι αστικής ευθύνης είναι δυνατή από ένα ετήσιο ασφάλιστρο ύψους 100 ευρώ.
• Μία ασφάλεια ανικανότητας για εργασία: Εάν λόγω μιας βαριάς πάθησης δεν μπορείτε να εργαστείτε για μακρό διάστημα και συνεπώς να έχετε κάποιο εισόδημα, τότε στη χειρότερη περίπτωση κινδυνεύετε με οικονομική καταστροφή. Γιατί η κρατική ασφάλεια με τη σύνταξη αναπηρίας δεν επαρκεί πάντα για να καλύψει τις ανάγκες διαβίωσης. Για αυτό κάθε εργαζόμενος πρέπει να αναλογιστεί εάν είναι σκόπιμο να ασφαλιστεί με μία ασφάλεια ανικανότητας για εργασία έναντι του κινδύνου απώλειας της ικανότητάς του βιοπορισμού. Αυτή ανήκει μαζί με την ιδιωτική ασφάλεια έναντι αστικής ευθύνης στις κατεξοχήν σημαντικότερες, προαιρετικές ασφάλειες.
• Μία ασφάλεια περιεχομένου σπιτιού: Η ασφάλεια περιεχομένου σπιτιού καλύπτει ζημιές σε πράγματα στο σπίτι, για παράδειγμα μετά από πυρκαγιά, διάρρηξη ή διαρροή. Το κόστος της ασφάλειας περιεχομένου σπιτιού εξαρτάται μεταξύ άλλων και από το μέγεθος της κατοικίας σας. Η ασφάλεια περιεχομένου σπιτιού αξίζει για παράδειγμα κυρίως, εάν έχετε στην κατοικία σας πολύτιμα αντικείμενα.
• Μία ασφάλεια οχήματος έναντι αστικής ευθύνης: Εάν έχετε αυτοκίνητο ή μοτοσικλέτα χρειάζεστε μία ασφάλεια μηχανοκίνητου οχήματος. Χωρίς τη συγκεκριμένη ασφάλεια δεν μπορείτε καν να δηλώσετε το όχημά σας. Εάν προκαλέσετε εσείς κάποιο ατύχημα με το αυτοκίνητό σας ή τραυματίσετε κάποιον η ασφάλεια καλύπτει τη ζημιά που προκύψει. Το κόστος της ασφάλειας διαφέρει σημαντικά και εξαρτάται για παράδειγμα από τον τύπο του οχήματος και από το πόσα χρόνια οδηγείτε χωρίς να εμπλακείτε σε ατύχημα.

Υπάρχουν πολλές ακόμα προαιρετικές ασφάλειες. Η ιδιωτική ασφάλιση έναντι ατυχήματος σας καλύπτει για παράδειγμα σε περίπτωση ατυχήματος κατά τον ελεύθερο χρόνο σας. Η ασφάλεια νομικής προστασίας παρέχει νομική υποστήριξη σε περίπτωση αντιδικίας. Επίσης υπάρχουν ασφάλειες για κατοικίδια, για αποπληρωμή δανείων ή ταξιδιωτικές ασφάλειες. Ελέγξτε ακριβώς ποιες ασφάλειες χρειάζεστε πραγματικά. Γιατί η κάθε ασφάλεια κοστίζει.

Συμβουλή: Το ποια είναι η σωστή ασφάλεια για εσάς εξαρτάται από την ηλικία και την οικογενειακή σας κατάσταση. Τα κέντρα καταναλωτών και το Stiftung Warentest θα σας βοηθήσουν να επιλέξετε τα σωστά για εσάς προγράμματα προαιρετικής ασφάλισης.