Απευθείας σύνδεσμος
Παράδειγμα
Ο Ιβάν από τη Βουλγαρία έχει έρθει πρόσφατα στο Βερολίνο για να αναζητήσει εργασία. Μένει προσωρινά σε έναν φίλο. Αυτός βοηθάει τον Ιβάν μέχρι να βρει δικό του διαμέρισμα. Οι πιθανότητες να βρει διαμέρισμα δεν είναι καλές, αφού ο Ιβάν δεν έχει ακόμα δουλειά και δεν μπορεί να επιδείξει βεβαίωση εισοδήματος. Δεν μπορεί να δηλώσει ως διεύθυνση κατοικίας το διαμέρισμα του φίλου του, γιατί ο ιδιοκτήτης δεν επιτρέπει την υπεκμίσθωση. Ο Ιβάν προσπάθησε να δηλωθεί ως άτομο που αναζητά εργασία στο Ομοσπονδιακό Γραφείο Εργασίας. Η δήλωσή του δεν έγινε δεκτή γιατί δεν μπορεί να υποβάλει καμία βεβαίωση δήλωσης διεύθυνσης κατοικίας. Ο Ιβάν ήθελε να ανοίξει και έναν τραπεζικό λογαριασμό. Ρώτησε σε περισσότερες τράπεζες, οι οποίες, όμως, τον απέρριψαν όλες γιατί δεν έχει δηλώσει διεύθυνση κατοικίας στην αρμόδια υπηρεσία. Μέσω γνωστών του προσέφεραν μια δουλειά σε ένα σουβλατζίδικο. Όμως ο καταστηματάρχης είπε στον Ιβαν πως δεν μπορεί να τον προσλάβει χωρίς δήλωση στις αστυνομικές αρχές. Επίσης ζητάει αριθμό φορολογικού μητρώου και αριθμό κοινωνικής ασφάλισης, τους οποίους ο Ιβάν δεν διαθέτει. Ο Ιβάν είναι απελπισμένος. Στο διαδίκτυο βρήκε ένα βουλγαρικό γραφείο συμβουλευτικών υπηρεσιών, στο οποίο μπορεί κανείς να αγοράσει για 100€ το μήνα μία δηλωμένη διεύθυνση κατοικίας, και σκέφτεται σοβαρά να χρησιμοποιήσει αυτή την προσφορά.
Η αγορά μιας δηλωμένης διεύθυνσης κατοικίας δεν είναι λύση, γιατί εδώ πρόκειται για ψευδή δήλωση που είναι παράνομη. Από τη μία, εάν ο Ιβάν υποβάλει στις αρχές αυτή τη διεύθυνση παραβιάζει τον νόμο. Από την άλλη δεν θα έχει κανένα έλεγχο σχετικά με την παραλαβή σημαντικής αλληλογραφίας με τις αρχές, αφού δεν θα μπορούσε να παραλαμβάνει προσωπικά τις επιστολές.
Μια δηλωμένη διεύθυνση κατοικίας δεν αποτελεί προϋπόθεση για την πρόσληψη σε μία θέση εργασίας. Συνεπώς ο εργοδότης δεν επιτρέπεται να απαιτεί από τον Ιβάν καμιά βεβαίωση δήλωσης διεύθυνσης κατοικίας. Αρκεί εάν ο Ιβάν δηλώσει στον εργοδότη του μια τρέχουσα διεύθυνση, στην οποία να μπορεί να επικοινωνεί μαζί του, π.χ. τη διεύθυνση του φίλου του.
Εάν ο Ιβάν δυσκολευτεί να πείσει τον καταστηματάρχη, μπορεί να του δείξει το συνοπτικό ενημερωτικό που έχει εκδώσει το Berliner Beratungszentrum für Migration und Gute Arbeit σε συνεργασία με την Berliner Senatsverwaltung für Integration, Arbeit und Soziales. Εδώ θα βρείτε το ενημερωτικό δελτίο.
Ο εργοδότης επιτρέπεται να απαιτήσει από τον Ιβάν μια βεβαίωση εγγραφής στο ταμείο ασφάλισης και έναν αριθμό κοινωνικής ασφάλισης.
Αφού ο Ιβάν δεν έχει ποτέ ασφαλιστεί στη Γερμανία, πρέπει πρώτα να επιλέξει ένα ταμείο ασφάλισης. Μετά ο εργοδότης οφείλει να τον δηλώσει σε αυτό το ταμείο ασφάλισης. Μία δηλωμένη στην αρμόδια αρχή διεύθυνση κατοικίας δεν είναι απαραίτητη, ο Ιβάν πρέπει μόνο να αναφέρει μια διεύθυνση επικοινωνίας, π.χ. αυτή του φίλου του (Ιβάν Επώνυμο, φιλοξενείται από «Όνομα Επώνυμο»).
Μόλις ο εργοδότης δηλώσει τον Ιβάν στο ταμείο ασφάλισης, τότε θα αποκτήσει κοινωνική ασφάλιση μέσω του εργοδότη (η οποία περιλαμβάνει συνταξιοδοτική ασφάλιση, ασφάλιση ατυχήματος, ασφάλιση φροντίδας και ασφάλιση ανεργίας). Ταυτόχρονα ο Ιβάν θα λάβει αυτόματα και έναν αριθμό κοινωνικής ασφάλισης, ο οποίος θα του αποσταλεί.
Όπως όλοι όσοι ζουν νόμιμα στη Γερμανία, ο Ιβάν έχει δικαίωμα στο άνοιγμα ενός βασικού τραπεζικού λογαριασμού. Δεν επιτρέπεται να τύχει μεροληπτικής μεταχείρισης ούτε λόγω της υπηκοότητάς του ούτε λόγω του τόπου κατοικίας του. Μια δηλωμένη στην αρμόδια αρχή διεύθυνση κατοικίας δεν χρειάζεται για το άνοιγμα του λογαριασμού.
Με τον βασικό λογαριασμό θα μπορεί να πραγματοποιεί καταθέσεις μετρητών, αναλήψεις, πληρωμές άμεσης χρέωσης και εμβάσματα.
Ο Ιβάν πρέπει να επιδείξει στην τράπεζα μόνο την ταυτότητα ή το διαβατήριό του και να δηλώσει μια ταχυδρομική διεύθυνση. Αρκεί να μπορεί κανείς να επικοινωνήσει μαζί του μέσω του φίλου του. Ο Ιβάν μπορεί να χρησιμοποιήσει την αίτηση που θα λάβει από την τράπεζα ή την παρακάτω αίτηση:
Πρέπει να συμπληρώσει το έντυπο μόνος του ή με τη βοήθεια ενός συμβουλευτικού κέντρου και να το υποβάλει στην τράπεζα. Μετά όλα γίνονται γρήγορα: Η τράπεζα έχει μέχρι δέκα εργάσιμες προθεσμία για να ανοίξει τον λογαριασμό.
Εάν η τράπεζα απορρίψει το αίτημά του, θα πρέπει επίσης να του το κοινοποιήσει εντός δέκα ημερών. Μετά ο Ιβάν μπορεί μόνος του ή με τη βοήθεια ενός συμβουλευτικού κέντρου να αποταθεί στην Ομοσπονδιακή εποπτική αρχή χρηματοοικονομικών υπηρεσιών (Bundesanstalt für Finanzdienstleistungsaufsicht). Εκεί μπορεί να υποβάλει αίτηση ελέγχου της απόφασης της τράπεζας.
Ή στο διαδίκτυο, στη διεύθυνση:
https://www.verbraucherzentrale.de/sites/ default/files/migration_files/media241560A.pdf
Εάν η απόφαση απόρριψης δεν ήταν αιτιολογημένη, δίνεται εντολή για το άνοιγμα του λογαριασμού, δηλαδή η τράπεζα είναι υποχρεωμένη να ανοίξει τον λογαριασμό. Ο Ιβάν θα λάβει μία γραπτή επιβεβαίωση σχετικά.
Εναλλακτικά ο Ιβάν μπορεί να αποταθεί σε οποιοδήποτε γραφείο κατά των διακρίσεων:
Το γραφείο κατά των διακρίσεων μπορεί να επικοινωνήσει με την τράπεζα και να διευθετήσει την υπόθεση για λογαριασμό του Ιβάν.
Ο εργοδότης χρειάζεται από τον Ιβάν έναν αριθμό φορολογικού μητρώου, ώστε να έχει πρόσβαση στα δεδομένα ELStAM (στοιχεία κρατήσεων φόρου εισοδήματος) για το εκκαθαριστικό σημείωμα μισθοδοσίας.
Αφού ο Ιβάν δεν έχει δηλώσει διεύθυνση κατοικίας στην αρμόδια αρχή, δεν θα λάβει αυτόματα αριθμό φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ) από την εφορία.
Ως άτομο που έχει υποχρέωση να πληρώνει φόρους και δεν έχει δηλωμένη διεύθυνση κατοικίας στη Γερμανία αλλά θα κερδίζει χρήματα εδώ, ο Ιβάν πρέπει να αποταθεί μόνος του στην αρμόδια εφορία ζητώντας να λάβει αριθμό φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ). Η εφορία τον ζητά από την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Φορολογίας, για αυτό μπορεί να πάρει λίγο χρόνο.
Στο μεταξύ ο Ιβάν μπορεί να υποβάλει αίτηση στην εφορία της περιοχής του για την έκδοση μιας βεβαίωσης κρατήσεων φόρου εισοδήματος. Αυτή η δυνατότητα προβλέπεται στο άρθρο 39e παρ. 8 του νόμου περί φορολογίας εισοδήματος (Einkommenssteuergesetzes/EStG). Η συγκεκριμένη βεβαίωση ισχύει για ένα ημερολογιακό έτος και υποκαθιστά αρχικά τον ΑΦΜ που ζητάει ο εργοδότης.
Ο Ιβάν μπορεί να συμπληρώσει την αίτηση για την έκδοση της βεβαίωσης μόνος του ή με τη βοήθεια ενός συμβουλευτικού κέντρου. Και ο εργοδότης του Ιβάν μπορεί να υποβάλει την αίτηση για τη βεβαίωση, εάν ο Ιβάν τον εξουσιοδοτήσει για αυτό.
Μόλις ο Ιβάν δηλώσει τη διεύθυνση της δικής του οικείας θα λάβει μέσω ταχυδρομείου τον αριθμό φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ) του. Τον ΑΦΜ του πρέπει να τον κοινοποιήσει στον εργοδότη του. Μετά ο Ιβάν δεν θα χρειάζεται πια τη βεβαίωση υποκατάστασης.
Εάν ο Ιβάν δεν δώσει στον εργοδότη καμία βεβαίωση, ο καταστηματάρχης ως εργοδότης του Ιβάν είναι παρόλα αυτά υποχρεωμένος να αφαιρεί τις προβλεπόμενες κρατήσεις από τον μισθό του. Σε αυτή την περίπτωση οι κρατήσεις θα γίνονται σύμφωνα με τη φορολογική κλίμακα VI (§ 39 c παρ.1 νόμου περί φορολογίας εισοδήματος (EStG)). Εάν το ύψος των μισθολογικών κρατήσεων είναι πολύ υψηλό, το επόμενο έτος μπορεί να επιστραφούν στον Ιβάν μέσω μιας φορολογικής δήλωσης.
Ο Ιβάν μπορεί και χωρίς δηλωμένη διεύθυνση κατοικίας να δηλωθεί στο Γραφείο Εργασίας ως άτομο που αναζητεί εργασία. Ο Ιβάν έχει αυτό το δικαίωμα γιατί έχει τον συνήθη τόπο κατοικίας του στο Βερολίνο. Ο Ιβάν μπορεί να μην ξέρει ακόμα για πόσο θα μείνει στο Βερολίνο, αλλά σχεδιάζει να μείνει και να εργαστεί εδώ.
Ο Ιβάν πρέπει να απευθυνθεί στο Γραφείο εργασίας της περιοχής στην οποία μένει και διανυκτερεύει, δηλαδή εκεί που βρίσκεται το διαμέρισμα του φίλου του.
Ο Ιβάν μπορεί να βρει εδώ τη διεύθυνση του γραφείου εργασίας:
https://www.arbeitsagentur.de/ueber-uns/ ansprechpartner
Είναι σημαντικό να μπορεί κανείς να επικοινωνήσει με τον Ιβάν ταχυδρομικώς π.χ. με αναγραφή στη διεύθυνσή του πρόσθετων στοιχείων (π.χ. «c/o», «στου κυρίου/στης κυρίας», κτλ.).
Ως πολίτης της ΕΕ, ο Ιβάν μπορεί χρησιμοποιεί τις υπηρεσίες του γραφείου εργασίας ακόμα και χωρίς να ξέρει γερμανικά. Εάν ο Ιβάν δηλώσει πως δεν μπορεί κανείς να τον συνοδεύσει ως μεταφραστής, τότε το Ομοσπονδιακό γραφείο πρέπει να μεριμνήσει για τη μετάφραση π.χ. καταφεύγοντας στους εργαζομένους ή σε μία γραμμή υπηρεσιών διερμηνείας. Ο Ιβάν δεν χρειάζεται να πληρώσει τίποτα για αυτό.
Ο Ιβάν μπορεί να δηλώσει και online ότι αναζητά εργασία:
https://anmeldung.arbeitsagentur.de/portal
Το Γραφείο Εργασίας μπορεί να βοηθήσει τον Ιβάν με την αναζήτηση εργασίας. Μπορεί να τον συμβουλεύσει για το πώς να κινηθεί στην αγορά εργασίας και να τον βοηθήσει να δημιουργήσει ένα προφίλ υποψηφίου. Στο Berufsinformationszentrum (BiZ) του γραφείου εργασίας ο Ιβάν μπορεί π.χ. να χρησιμοποιήσει θέσεις υπολογιστή για να εκτυπώσει ή να σαρώσει τα έγγραφα του φακέλου της αίτησης του ως υποψήφιος.
Μόλις ο Ιβάν νοικιάσει δικό του διαμέρισμα, πρέπει υποχρεωτικά να δηλώσει τη διεύθυνση στην αρμόδια αρχή. Σύμφωνα με το § 27 παρ. 2 εδαφ.3 του νόμου Bundesmeldegesetz (BMG) και για τα άτομα που έχουν δηλωμένη διεύθυνση κατοικίας στο εξωτερικό, ισχύει η υποχρέωση δήλωσης κατοικίας. Μετά από τρεις μήνες στη Γερμανία ο Ιβάν πρέπει να δηλώσει τη διεύθυνση της κατοικίας του εντός 14 ημερών στην αρμόδια υπηρεσία (Bürgeramt/ Einwohnermeldeamt). Κατοικία είναι «κάθε κλειστός χώρος, ο οποίος χρησιμοποιείται για τη διαμονή ή τον ύπνο» (§ 20 BMG).
Πολλά από τα δικαιώματα που ο Ιβάν έχει στη Γερμανία ως πολίτης της ΕΕ με δικαίωμα ελεύθερης κυκλοφορίας, μπορεί να τα διεκδικήσει μόνο εφόσον μπορεί να πιστοποιήσει ότι έχει τον τόπο κατοικίας του και συνήθους διαμονής του στη Γερμανία, επιδεικνύοντας μια βεβαίωση δήλωσης διεύθυνσης κατοικίας στην αρμόδια αρχή.