Η συλλογική σύμβαση εργασίας είναι μια σύμβαση μεταξύ μιας συνδικαλιστικής οργάνωσης και μιας ένωσης εργοδοτών ή ενός μεμονωμένου εργοδότη. Το συμβούλιο εργαζομένων ή μια ομάδα εργαζομένων δεν μπορεί να συνάψει συλλογικές συμβάσεις εργασίας. Η συλλογική σύμβαση εργασίας ρυθμίζει τους όρους εργασίας των συμβάσεων εργασίας που υπάγονται στο πεδίο εφαρμογής της.
Οι όροι εργασίας που ρυθμίζονται στις συλλογικές συμβάσεις εργασίας είναι μεταξύ άλλων το ύψος του μισθού, οι ώρες εργασίας, η άδεια, οι απαιτήσεις ειδικών πληρωμών κλπ. Επιπλέον στις συλλογικές συμβάσεις εργασίας ρυθμίζονται και οι ώρες διαλείμματος, η δοκιμαστική περίοδος, οι προθεσμίες καταγγελίας και οι αποσβεστικές προθεσμίες.

Υπάρχουν τα εξής είδη συλλογικών συμβάσεων εργασίας:

• Γενική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας/Συλλογική Σύμβαση-Πλαίσιο
  Στη σύμβαση αυτή ρυθμίζονται όλα τα γενικά θέματα που αφορούν τις ώρες εργασίας, τις ειδικές προθεσμίες καταγγελίας ή τη διάρκεια της άδειας. Στη συλλογική σύμβαση-πλαίσιο ορίζονται οι μισθολογικές ομάδες, σύμφωνα με τις οποίες αμείβονται οι εργαζόμενοι. Εδώ μπορούν να ρυθμίζονται για παράδειγμα και οι υποχρεώσεις πρόσληψης μαθητευόμενων μετά την ολοκλήρωση της μαθητείας τους.
• Τοπική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας/Συνομοσπονδιακή Συλλογική Σύμβαση Εργασίας
  Αποτελεί τη χαρακτηριστική μορφή της συλλογικής σύμβασης εργασίας στη Γερμανία. Μπορεί να έχει ισχύ κατ’ επιλογή είτε σε ολόκληρη τη Γερμανία είτε σε επιλεγμένα ομόσπονδα κρατίδια είτε μόνο σε ένα ομόσπονδο κρατίδιο. Περιορίζεται σε ορισμένη περιφέρεια.
• Επιχειρησιακή Συλλογική Σύμβαση Εργασίας
  Η επιχειρησιακή συλλογική σύμβαση εργασίας εφαρμόζεται μόνο στην εκάστοτε επιχείρηση. Στον κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας (π.χ. στη VW ή την BMW) πάντοτε συνάπτονται επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις εργασίας κατόπιν διαπραγμάτευσης.
• Κλαδική Συλλογική Σύμβαση Εργασίας
  Η κλαδική συλλογική σύμβαση εργασίας συνάπτεται μεταξύ της συνδικαλιστικής οργάνωσης και της ένωσης εργοδοτών του αντίστοιχου οικονομικού κλάδου, όπως για παράδειγμα για τη χημική βιομηχανία.
• Συλλογική Σύμβαση περί αποδοχών
  Αυτή η συλλογική σύμβαση ονομάζεται και συλλογική σύμβαση περί αμοιβών και ρυθμίζει το ύψος της αμοιβής, την οποία λαμβάνει ο εργαζόμενος για την εργασία του. Πολλοί εργαζόμενοι γνωρίζουν τη συλλογική σύμβαση αυτή και με την ονομασία συλλογική σύμβαση περί μισθών. Με τη συλλογική σύμβαση περί μισθών αποκλείεται οι εργαζόμενοι να αμείβονται κάτω από τα όρια των συλλογικών συμβάσεων. Ειδικά συστατικά στοιχεία του μισθού, όπως το δώρο Χριστουγέννων, δεν ρυθμίζονται πάντα στη συλλογική σύμβαση περί αμοιβών. Για αυτά τα θέματα συχνά συνάπτονται ειδικές συλλογικές συμβάσεις.

Πέρα από τις δωρεάν νομικές συμβουλές και την εκπροσώπηση από δικηγόρο, ως μέλος μιας συνδικαλιστικής οργάνωσης έχετε τα ακόλουθα πλεονεκτήματα:

• Παροχές συλλογικών συμβάσεων εργασίας
  Τα μέλη συνδικαλιστικών οργανώσεων δικαιούνται να λαμβάνουν τις παροχέ ς που ορίζονται στις συλλογικές συμβάσεις εργασίας.
• Υποστήριξη σε συλλογικές διαφορές
  Υποστήριξη των μελών σε περίπτωση απεργίας, ανταπεργίας και πειθαρχικών κυρώσεων.
• Ανάπτυξη δεξιοτήτων και μετεκπαίδευση
  Προσφορά σεμιναρίων και προγραμμάτων επιμόρφωσης αναφορικά με επιχειρησιακά και κοινωνικά θέματα.
• Συμβουλές και ενημέρωση
  Δωρεάν πληροφορίες (π.χ. ενημερωτικά φυλλάδια και περιοδικά) για σημαντικά και επίκαιρα νομικά θέματα. Δυνατότητα παροχής ατομικών συμβουλών.
• Ειδική υπηρεσία και ειδικοί όροι / ασφάλιση ατυχημάτων κατά τον ελεύθερο χρόνο
  Προαιρετικοί ειδικοί όροι για τα μέλη ορισμένων συνδικαλιστικών οργανώσεων αναφορικά με ασφάλειες ή ταξίδια.

Κατά κανόνα οι εργαζόμενοι σε επιχείρηση με πέντε εργαζόμενους με δικαίωμα ψήφου δικαιούνται να συστήσουν συμβούλιο εργαζομένων. Εργαζόμενοι με δικαίωμα ψήφου είναι όσοι έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους. Οι απασχολούμενοι με προσωρινή εργασία στο πλαίσιο της διάθεσης εργαζομένων έχουν δικαίωμα ψήφου, εφόσον εργάζονται περισσότερο από 3 μήνες στην επιχείρηση, στην οποία «διατίθενται».
Συμβούλια εργαζομένων υπάρχουν μόνο, εφόσον υπάρχουν αρκετοί εργαζόμενοι που ενδιαφέρονται να συστήσουν συμβούλιο εργαζομένων. Ως μέλος του συμβουλίου εργαζομένων μπορεί να εκλεγεί κάθε εργαζόμενος που θέτει υποψηφιότητα και εργάζεται ήδη τουλάχιστον 6 μήνες στην επιχείρηση. Η υπηκοότητα και η κατοικία δεν έχουν σημασία.

Προσοχή: Οι απασχολούμενοι με καθεστώς δανεισμού δεν μπορούν να θέσουν υποψηφιότητα στην επιχείρηση, στην οποία έχουν μετατεθεί. Μπορούν όμως να θέσουν υποψηφιότητα στην επιχείρηση προσωρινής απασχόλησης, από την οποία προέρχονται.

Ο αριθμός των εργαζομένων που μπορούν να είναι μέλη του συμβουλίου εργαζομένων εξαρτάται από τον αριθμό των εργαζομένων με δικαίωμα ψήφου στην επιχείρηση. (Οι πληροφορίες, στις οποίες παραπέμπει ο σύνδεσμος αυτός, δεν παρέχονται στα Ελληνικά.)
Τα μέλη του συμβουλίου εργαζομένων εκλέγονται με δημοκρατικές διαδικασίες από τους εργαζόμενους στο πλαίσιο ορισμένης εκλογικής διαδικασίας. Συνεπώς προτείνεται κατά την προετοιμασία τής σύστασης να ζητηθεί η υποστήριξη των συνδικαλιστικών οργανώσεων. Για τον σκοπό αυτόν μπορείτε να απευθυνθείτε στη συνδικαλιστική σας οργάνωση ή, εάν δεν είστε μέλος σε συνδικαλιστική οργάνωση, στο τοπικό γραφείο της Γερμανικής Συνομοσπονδίας Συνδικάτων. (Οι πληροφορίες, στις οποίες παραπέμπει ο σύνδεσμος αυτός, δεν παρέχονται στα Ελληνικά.) Εκεί θα σας παραπέμψουν στον αρμόδιο συνεργάτη.