Η γερμανική διοίκηση εργασίας μπορεί να σας στηρίξει οικονομικά στο πλαίσιο της διαδικασίας αναγνώρισης: Εάν είστε άτομο που αναζητεί εργασία μπορούν να καλυφθούν τα έξοδα της διαδικασίας αναγνώρισης, για παράδειγμα, για μεταφράσεις, επικυρώσεις και τέλη από τον προϋπολογισμό διαμεσολάβησης. Και η συμμετοχή σε προγράμματα που στοχεύουν στην επαγγελματική ενσωμάτωση μέσω της μετάδοσης επαγγελματικών γνώσεων, μπορεί να επιλεγεί για τη χορήγηση ενίσχυσης από τις υπηρεσίες εύρεσης εργασίας.

Για όσους αναζητούν εργασία, αλλά και για τους εργαζόμενους υπάρχει, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, και η δυνατότητα κάλυψης του κόστους για προγράμματα επιμόρφωσης και κατάρτισης. Τα προγράμματα επιμόρφωσης και κατάρτισης θα πρέπει, ωστόσο, να οδηγούν στην αναγνώριση της ισοτιμίας ενός επαγγελματικού τίτλου που έχει αποκτηθεί στο εξωτερικό και να αυξάνουν τις δυνατότητες στην αγορά εργασίας.

Για την κάλυψη του κόστους στις παραπάνω περιπτώσεις πρέπει να υποβάλετε εκ των προτέρων τη σχετική αίτηση στην αρμόδια για εσάς Υπηρεσία απασχόλησης ή εάν λαμβάνετε επίδομα ανεργίας II, στο Γραφείο Εργασίας. Εάν δεν έχετε κανένα δικαίωμα ενίσχυσης από το Ομοσπονδιακό Γραφείο Εργασίας, μπορείτε να ενημερωθείτε στον ιστότοπο σχετικά με το επίδομα αναγνώρισης ή στον ιστότοπο του IHK-FOSA σχετικά με περαιτέρω δυνατότητες υποστήριξης στο πλαίσιο της διαδικασίας αναγνώρισης των επαγγελματικών δεξιοτήτων. 

Προσοχή: Πρέπει να υποβάλετε την αίτηση για τη χορήγηση του επιδόματος αναγνώρισης πριν την αίτηση αναγνώρισης της επαγγελματικής σας εκπαίδευσης! Δεν μπορείτε να υποβάλετε εκ των υστέρων την αίτηση για τη χορήγηση του επιδόματος αναγνώρισης. 

Άλλα συμβουλευτικά κέντρα σχετικά με το επίδομα αναγνώρισης είναι: 

1. Το Forschungsinstitut Betriebliche Bildung (fbb) gGmbH
   Τηλέφωνο: +49 371 4 33 11 222
   email: anerkennungszuschuss@f-bb.de
2. Το ομοσπονδιακής εμβέλειας Netzwerk IQ. 

Συμβουλή: Το IQ-Netzwerk παρέχει συμβουλευτική υποστήριξη και σχετικά με τη δυνατότητα προγραμμάτων πιστοποίησης προσαρμογής επαγγελματικών δεξιοτήτων. 

Υπό ορισμένες προϋποθέσεις είναι δυνατή η επιστροφή των δαπανών που προκύψουν στο πλαίσιο της διαδικασίας αναγνώρισης σύμφωνα με τον νόμο σχετικά με την αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων που αποκτήθηκαν στο εξωτερικό της Ομοσπονδίας ή των αντίστοιχων νόμων των κρατιδίων (π.χ. για μεταφράσεις, τέλη διαδικασιών αναγνώρισης της ισοτιμίας επαγγελματικών προσόντων που έχουν αποκτηθεί στο εξωτερικό και ιδίως για μια ανάλυση δεξιοτήτων). Το ύψος και το είδος της κάλυψης των δαπανών μπορεί να διαφέρουν σημαντικά ανάλογα με το επαγγελματικό πεδίο. Για αυτό όσοι υποβάλλουν αίτηση πρέπει να ενημερώνονται εκ των προτέρων σχετικά με το είδος και το ύψος των δαπανών οι οποίες καλύπτονται. 

Εδώ μπορείτε να βρείτε γραφεία που παρέχουν συμβουλευτική υποστήριξη σχετικά με τη διαδικασία και το κόστος της αναγνώρισης: 
•    IQ-Netzwerk για τα θέματα αναγνώρισης και πιστοποίησης
•    IQ-συμβουλευτικά κέντρα σε όλη τη γερμανική επικράτεια
•    Αναγνώριση ισοτιμίας επαγγελματικών προσόντων, τίτλων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και σχολικών απολυτηρίων

Δυνατότητες ενίσχυσης για την αναγνώριση
Οι γερμανικές υπηρεσίες εύρεσης εργασίας μπορούν παρέχουν οικονομική ενίσχυση για τη μπορούν να αναγνώρισης:
Εάν βρίσκεστε σε αναζήτηση εργασίας, υπάρχει η δυνατότητα κάλυψης δαπανών που σχετίζονται με τη διαδικασία αναγνώρισης για παράδειγμα για μεταφράσεις, επικυρωμένα αντίγραφα και τέλη, από τον προϋπολογισμό διαμεσολάβησης. Και η συμμετοχή σε προγράμματα που στοχεύουν στην επαγγελματική ενσωμάτωση μέσω της μετάδοσης επαγγελματικών γνώσεων, μπορεί να επιλεγεί για τη χορήγηση ενίσχυσης από τις υπηρεσίες εύρεσης εργασίας.

Για όσους αναζητούν εργασία, αλλά και για τους εργαζόμενους υπάρχει, υπό ορισμένες προϋποθέσεις και η δυνατότητα κάλυψης του κόστους για προγράμματα επιμόρφωσης και κατάρτισης. Τα προγράμματα επιμόρφωσης και κατάρτισης θα πρέπει, ωστόσο, να οδηγούν στην αναγνώριση της ισοτιμίας ενός επαγγελματικού τίτλου που έχει αποκτηθεί στο εξωτερικό και να αυξάνουν τις δυνατότητες στην αγορά εργασίας.

Για την κάλυψη του κόστους στις παραπάνω περιπτώσεις πρέπει να υποβάλετε εκ των προτέρων τη σχετική αίτηση στην αρμόδια για εσάς Υπηρεσία απασχόλησης ή εάν λαμβάνετε επίδομα ανεργίας II, στο Γραφείο Εργασίας.

Προσοχή: Εάν δεν είστε δικαιούχος του επιδόματος που χορηγείται από τις υπηρεσίες απασχόλησης μπορείτε να υποβάλλετε αίτηση για τη χορήγηση επιδόματος αναγνώρισης από την Ομοσπονδία. Το επίδομα της διαδικασίας αναγνώρισης προορίζεται ιδίως για εργαζόμενους που απασχολούνται σε θέση χαμηλότερων προσόντων από εκείνο της εκπαίδευσης που έχουν ολοκληρώσει στη χώρα προέλευσης και έχουν ένα πολύ χαμηλό εισόδημα. Το επίδομα της διαδικασίας αναγνώρισης της Ομοσπονδίας ανέρχεται στο μέγιστο ποσό των 600 ευρώ και δεν υπάρχει υποχρέωση επιστροφής. Είναι σημαντικό, αρχικά να υποβάλλετε μια αίτηση για τη χορήγηση επιδόματος, πριν κινήσετε τη διαδικασία αναγνώρισης των επαγγελματικών προσόντων που έχουν αποκτηθεί στο εξωτερικό. Την αίτηση μπορείτε να την υποβάλλετε π.χ. σε ένα συμβουλευτικό γραφείο για θέματα αναγνώρισης του προγράμματος Ενσωμάτωση μέσω πιστοποίησης (IQ) στην περιοχή σας. Ολοκληρωμένες πληροφορίες σχετικά με το επίδομα της διαδικασίας αναγνώρισης μπορείτε να βρείτε εδώ.

Στο πλαίσιο της τροποποίησης της Οδηγίας ΕΕ του 2005 τέθηκαν από τις 18 Ιανουαρίου 2016 νέες διατάξεις σε ισχύ, μεταξύ των οποίων η εισαγωγή επαγγελματικών ταυτοτήτων. Από το 2016 προβλέπεται για τα επαγγέλματα του φαρμακοποιού, του φροντιστή, του φυσιοθεραπευτή, και του μεσίτη ακινήτων η δυνατότητα της αναγνώρισης των επαγγελματικών δεξιοτήτων μέσω ψηφιακής διαδικασίας (Ευρωπαϊκή Επαγγελματική Ταυτότητα). Με αυτό το ηλεκτρονικό πιστοποιητικό η διαδικασία αναγνώρισης της ισοτιμίας επιταχύνεται σημαντικά και απλουστεύεται. Η αίτηση χορήγησής του μπορεί να υποβληθεί απευθείας στον ιστότοπο Your Europe της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.

Στον ιστότοπο Αναγνώριση ισοτιμίας στη Γερμανία θα βρείτε λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με την Ευρωπαϊκή Επαγγελματική Ταυτότητα. Στον ιστότοπο θα βρείτε επίσης τον σύνδεσμο απευθείας μετάβασης στη διεύθυνση υποβολής αιτήσεων καθώς και ένα επεξηγηματικό βίντεο σε διάφορες γλώσσες. 

Εάν για παράδειγμα έχετε ολοκληρώσει μία επαγγελματική κατάρτιση στο εξωτερικό και δεν μπορείτε να καταθέσετε όλα τα πιστοποιητικά στη Γερμανία, τότε μπορείτε να αποδείξετε πρακτικά τις επαγγελματικές σας δεξιότητες μέσω μίας ανάλυσης δεξιοτήτων. Δεν θα δώσετε εξετάσεις αλλά 

• θα κάνετε για παράδειγμα μία επαγγελματική συζήτηση με έναν ειδικό στο επάγγελμα που έχετε καταρτιστεί 
• θα αποδείξετε τις δεξιότητές σας με ένα δείγμα της εργασίας σας ή 
• θα εργαστείτε υπό δοκιμή σε μία επιχείρηση.

Εσείς θα έχετε τη δυνατότητα να δείξετε στον δυνητικό εργοδότη τι μπορείτε να κάνετε ενώ ο εργοδότης θα μπορεί να αξιολογήσει καλύτερα ο ίδιος τις επαγγελματικές σας ικανότητες.  
Στον σύνδεσμο μπορείτε να βρείτε όλες τις σημαντικές πληροφορίες σχετικά με την αξιολόγηση καθώς την οικονομική ενίσχυση. 

Νομοθετικά μη κατοχυρωμένα επαγγέλματα είναι στη Γερμανία περίπου 300 επαγγέλματα, για τα οποία παρέχεται εκπαίδευση στο πλαίσιο του δυαδικού συστήματος (επαγγελματικό σχολείο και πρακτική εκπαίδευση στην επιχείρηση). Για παράδειγμα: χειροτεχνικά επαγγέλματα όπως εγκαταστάτης, αρτοποιός, ξυλουργός, χτίστης, κομμώτρια. Τεχνικά επαγγέλματα όπως ηλεκτρονικός, μηχατρονικός ή εμπορικά επαγγέλματα όπως πωλητής βιομηχανικών ειδών, πωλητής χονδρικής και εξαγωγών υπεύθυνος πωλήσεων τραπεζικής.

Η άσκηση αυτών των επαγγελμάτων δεν είναι νομοθετικά κατοχυρωμένη. Ως εκ τούτου δεν απαιτείται καμία διαδικασία για την αναγνώριση της ισοτιμίας με το αντίστοιχο επάγγελμα. Οι πολίτες της ΕΕ μπορούν συνεπώς να αναζητήσουν άμεσα μία θέση στη γερμανική αγορά εργασίας. Σε αυτή την περίπτωση η αξιολόγηση των δεξιοτήτων που έχουν αποκτηθεί στο εξωτερικό πραγματοποιείται από τον εργοδότη.

Ωστόσο, μπορεί να είναι σκόπιμο να αναγνωρίσετε το πτυχίο σας και στη Γερμανία προκειμένου να καταστήσετε πιο κατανοητή την επαγγελματική σας επάρκεια σε εργοδότες και επιχειρήσεις. Επιπλέον ένας τίτλος αναγνωρισμένος ως ισότιμος διευκολύνει την εξασφάλιση μίας αμοιβής ανάλογης της θέσης και την πρόσβαση σε προγράμματα επαγγελματικής επιμόρφωσης. Για μία λίστα όλων των επαγγελμάτων εκπαίδευσης στη Γερμανία ανατρέξτε εδώ.

Αναγνώριση δεν απαιτείται ούτε για τους τίτλους ανωτάτων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων που οδηγούν σε νομοθετικά μη κατοχυρωμένα επαγγέλματα, όπως αυτά του/της μαθηματικού, οικονομολόγου, δημοσιογράφου.

Τι είναι τα νομοθετικά κατοχυρωμένα επαγγέλματα;

Τα περισσότερα επαγγέλματα στη Γερμανία ανήκουν στα νομοθετικά μη κατοχυρωμένα επαγγέλματα. Ο έλεγχος της ισοτιμίας επιτελεί διαφορετική λειτουργία μεταξύ των νομοθετικά κατοχυρωμένων και μη επαγγελμάτων. Ένα νομοθετικά κατοχυρωμένο επάγγελμα είναι ένα επάγγελμα που μπορεί να ασκεί μόνο όποιος διαθέτει μία ορισμένη πιστοποίηση. Τέτοια είναι για παράδειγμα τα ιατρικά επαγγέλματα, τα νομικά επαγγέλματα, τα παιδαγωγικά επαγγέλματα σε κρατικά σχολεία καθώς και επαγγέλματα στον δημόσιο τομέα (για παράδειγμα του/της στρατιωτικού ή του/της αστυνομικού). Και ακαδημαϊκά επαγγέλματα μπορούν να είναι νομοθετικά κατοχυρωμένα, όπως για παράδειγμα η εκπαίδευση των αρχιτεκτόνων και των μηχανικών. Στον ιστότοπο του Ομοσπονδιακού Γραφείου Εργασίας και στον πολυγλωσσικό ιστότοπο της Επιτροπής της ΕΕ μπορείτε να ελέγξετε ποια επαγγέλματα είναι νομοθετικά κατοχυρωμένα, για τα οποία απαιτείται αναγνώριση. Μέσω του συνδέσμου εύρεσης αναγνώρισης της ισοτιμίας θα μεταβείτε απευθείας στο γραφείο το οποίο θα κινήσει για εσάς τη διαδικασία αναγνώρισης.    

Κατά κανόνα για τις διαδικασίες προβλέπεται η χρέωση τελών. Αυτά μπορεί να διαφέρουν σημαντικά και το ύψος τους εξαρτάται από τους κανονισμούς τελών της αρμόδιας για την αναγνώριση υπηρεσίας καθώς και από τον χρόνο που απαιτείται για την ολοκλήρωση της διαδικασίας. Προς το παρόν τα τέλη κυμαίνονται μεταξύ 25 και 1.000 ευρώ.
Το IHK FOSA και τα επιμελητήρια τεχνιτών χρεώνουν τέλη από 100 έως 600 ευρώ ανάλογα με τον χρόνο που απαιτεί η διαδικασία. Στις περιπτώσεις που η αναγνώριση απορριφθεί, το εκτιμώμενο κόστος για εσάς θα ανέλθει μεταξύ 100 και 200 ευρώ.

Το αρμόδιο γραφείο εξετάζει, εάν ο τίτλος που αποκτήσατε στο εξωτερικό είναι ισότιμος με εκείνον του αντίστοιχου επαγγέλματος στη Γερμανία. Ισότιμος είναι ο τίτλος σας εφόσον δεν υφίστανται ουσιαστικές διαφορές ανάμεσα στον τίτλο του εξωτερικού και στον γερμανικό. 
Εκτός από την εκπαίδευση το αρμόδιο γραφείο συνυπολογίζει και την επαγγελματική εμπειρία που έχετε αποκτήσει στο εσωτερικό ή το εξωτερικό. Οι διαπιστωμένες ουσιαστικές διαφορές μπορούν να αντισταθμιστούν μέσω της σχετικής επαγγελματικής εμπειρίας ή και της επιμόρφωσης.

Κατά κανόνα η διαδικασία αναγνώρισης πρέπει να ολοκληρώνεται εντός τριών μηνών από την κατάθεση του πλήρους φακέλου δικαιολογητικών, δηλαδή η προθεσμία αρχίζει μόνο αφού υποβληθούν όλα τα απαραίτητα έγγραφα. Σε ιδιαίτερα δύσκολες περιπτώσεις μπορεί να παραταθεί για μία φορά. Αυτό συμβαίνει εάν λείπουν αποδεικτικά και πρέπει να ζητηθούν από το εξωτερικό ή πρέπει να διενεργηθεί μία ανάλυση των δεξιοτήτων. Εάν λάβετε πλήρη ισοτιμία του επαγγέλματος που έχετε μάθει στο εξωτερικό με ένα αντίστοιχο γερμανικό πρόγραμμα επαγγελματικής εκπαίδευσης, έχετε δικαίωμα ίσης μεταχείρισης και αμοιβής με έναν γερμανό εργαζόμενο.

Με μια μερική ισοτιμία υπάρχουν σε ορισμένους τομείς ουσιαστικές διαφορές στις επαγγελματικές σας δεξιότητες και τις δεξιότητες του επαγγέλματος αναφοράς στη Γερμανία. Η απάντηση επισημαίνει λεπτομερώς τα κενά, έτσι ώστε να μπορούν στοχευμένα να καλυφθούν μέσω προγραμμάτων προσαρμογής των επαγγελματικών δεξιοτήτων.

Η απόφαση για την απουσία οποιασδήποτε ισοτιμίας είναι σπάνια, εφόσον πριν από τη διαδικασία αναγνώρισης οι αιτούντες λαμβάνουν μια εμπεριστατωμένη συμβουλευτική υποστήριξη. 

Τα περισσότερα επαγγέλματα στη Γερμανία ανήκουν στα νομοθετικά μη κατοχυρωμένα επαγγέλματα. Ο έλεγχος της ισοτιμίας επιτελεί διαφορετική λειτουργία μεταξύ των νομοθετικά κατοχυρωμένων και μη επαγγελμάτων. Ένα νομοθετικά κατοχυρωμένο επάγγελμα είναι ένα επάγγελμα που μπορεί να ασκεί μόνο όποιος διαθέτει μία ορισμένη πιστοποίηση. Τέτοια είναι για παράδειγμα τα ιατρικά επαγγέλματα, τα νομικά επαγγέλματα, τα παιδαγωγικά επαγγέλματα σε κρατικά σχολεία καθώς και επαγγέλματα στον δημόσιο τομέα (για παράδειγμα του/της στρατιωτικού ή του/της αστυνομικού). Και ακαδημαϊκά επαγγέλματα μπορούν να είναι νομοθετικά κατοχυρωμένα, όπως για παράδειγμα η εκπαίδευση των αρχιτεκτόνων και των μηχανικών. Στον ιστότοπο του Ομοσπονδιακού Γραφείου Εργασίας και στον πολυγλωσσικό ιστότοπο της Επιτροπής της ΕΕ μπορείτε να ελέγξετε ποια επαγγέλματα είναι νομοθετικά κατοχυρωμένα, για τα οποία απαιτείται αναγνώριση. Μέσω του συνδέσμου εύρεσης αναγνώρισης της ισοτιμίας θα μεταβείτε απευθείας στο γραφείο το οποίο θα κινήσει για εσάς τη διαδικασία αναγνώρισης.    

Για τα ευρωπαϊκά επαγγέλματα στο πλαίσιο προγραμμάτων κατάρτισης και επιμόρφωσης εκδίδονται από το 2005 τα λεγόμενα συμπληρώματα πιστοποιητικού (Certificate Supplements). Τα συμπληρώματα πιστοποιητικού Europass διευκολύνουν τρίτους (π.χ. εργοδότες, φορείς αναγνώρισης επαγγελματικών δεξιοτήτων) να κατανοήσουν τα τυπικά προσόντα και τις δεξιότητες που έχουν αποκτηθεί με την ολοκλήρωση ενός προγράμματος κατάρτισης καθιστώντας έτσι τους τίτλους συγκρίσιμους. Περιγράφουν συνοπτικά το εκπαιδευτικό πρόγραμμα, ένα προφίλ δεξιοτήτων και ικανοτήτων καθώς και το φάσμα των επαγγελμάτων και των προγραμμάτων ανώτερης εκπαιδευτικής βαθμίδας, στα οποία έχει πρόσβαση ο κάτοχος του τίτλου σπουδών. Αυτές οι σημαντικές πληροφορίες βοηθούν τον προσανατολισμό και την ένταξη στην Ευρωπαϊκή αγορά εργασίας.
Από το 2005 υπάρχει για προγράμματα σπουδών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ένα αντίστοιχο συμπλήρωμα διπλώματος (Diploma Supplement), το οποίο εκδίδεται αυτόματα για τα περισσότερα προγράμματα σπουδών από τα ευρωπαϊκά ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα. Τα «Diploma Supplements» υπάρχουν σε 48 χώρες του European Higher Education Area (EHEA) συμπεριλαμβάνοντας την Τουρκία και τη Ρωσική Ομοσπονδία.

Σημείωση: Τα συμπληρώματα πιστοποιητικού Europass για τα επαγγέλματα που διδάσκονται στο δυαδικό σύστημα επαγγελματικής κατάρτισης και επιμόρφωσης διατίθενται ως αρχεία προς λήψη από το Ομοσπονδιακό Ίδρυμα Επαγγελματικής Εκπαίδευσης (BIBB) στα γερμανικά, αγγλικά και γαλλικά.

Για την κατάρτιση των συμπληρωμάτων πιστοποιητικού στον τομέα των τίτλων σπουδών επαγγελματικής κατάρτισης και μετεκπαίδευσης που ρυθμίζονται από τη νομοθεσία των κρατιδίων αρμόδιοι είναι οι υπουργοί παιδείας, πολιτισμού και επιστημών των κρατιδίων και το Συνέδριο των Υπουργών Εκπαίδευσης. Τα συμπληρώματα πιστοποιητικού που είναι διαθέσιμα εκεί εκδίδονται στα γερμανικά, τα αγγλικά και τα γαλλικά.  

Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το Europass και τα έγγραφά του μπορείτε να βρείτε εδώ.