Jako pracownik z zasady podlegasz obowiązkowi ustawowego ubezpieczenia emerytalno-rentowego. Ubezpieczenie emerytalno-rentowe obejmuje różne rodzaje świadczeń.

• Emerytura służy zabezpieczeniu bytu w podeszłym wieku, a więc w okresie, w którym nie będziesz już uzyskiwać dochodów z pracy. By mieć prawo do emerytury, trzeba osiągnąć odpowiedni wiek i udokumentować wymaganą długość okresów ubezpieczeniowych.
• Ubezpieczenie emerytalno-rentowe zapewnia Ci także zabezpieczenie na wypadek ograniczenia zdolności do pracy zarobkowej, to znaczy w sytuacjach, gdy z powodu choroby lub niepełnosprawności w ogóle nie będziesz mógł pracować lub będziesz w stanie wykonywać pracę tylko w ograniczonym wymiarze. Otrzymasz wtedy świadczenia rehabilitacyjne – których celem będzie przywrócenie Ci zdolności do pracy zarobkowej – lub rentę z tytułu niezdolności do pracy, jeżeli okaże się, że ze względu na stan zdrowia nie będziesz mógł na razie podjąć pracy albo będziesz w stanie pracować tylko w niepełnym wymiarze.
• Ponadto ubezpieczenie emerytalno-rentowe zapewnia szeroki zakres świadczeń rodzinnych – wypłaca renty wdowom, wdowcom i sierotom po zmarłym ubezpieczonym.

Osoby urodzone do 1946 roku mają prawo do podstawowej emerytury z chwilą osiągnięcia 65 roku życia. Dla kolejnych roczników parametr normalnego wieku emerytalnego podlega stopniowemu podwyższeniu aż do 67 roku życia. Od 2029 roku taki wiek emerytalny będzie obowiązywać dla wszystkich osób urodzonych w 1964 roku lub później. Ustawowe ubezpieczenie emerytalno-rentowe przewiduje także inne świadczenia emerytalne, które w pewnych okolicznościach umożliwiają wcześniejsze przejście na emeryturę, np. w przypadku wysokiego stopnia niepełnosprawności i/lub długoletniego opłacania składek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe.

Zasada, według której funkcjonuje system ubezpieczenia emerytalno-rentowego jest taka: im dłużej i im większe składki ubezpieczeniowe płacisz, tym wyższa będzie Twoja przyszła emerytura. Przy ustalaniu świadczenia oprócz okresów opłacania składek od wynagrodzenia za pracę mogą zostać uwzględnione także okresy wychowywania dzieci lub sprawowania opieki nad innymi członkami rodziny. Ponadto jako okresy nieskładkowe uwzględnia się także inne etapy życia (np. czas nauki w szkole).

Jeżeli byłeś zatrudniony w innym kraju UE albo w Islandii, Liechtensteinie, Norwegii lub Szwajcarii, to okresy ubezpieczeniowe przebyte w tych państwach zostaną uwzględnione przy ustalaniu wymaganego do emerytury stażu ubezpieczeniowego. Jednak, gdy osiągniesz wiek emerytalny, każde z tych państw będzie Ci płaciło osobne świadczenie.

Uwaga! Pamiętaj, że ustawowa emerytura będzie niższa od Twoich dochodów w okresie pracy zawodowej. Aby po osiągnięciu wieku emerytalnego utrzymać wcześniejszy standard życia, powinieneś dodatkowo przystąpić do zakładowego i/lub prywatnego systemu zabezpieczenia społecznego.

Jeżeli pracowałeś w jednym z krajów lub kilku krajach UE, Islandii, Liechtensteinie, Norwegii bądź Szwajcarii, obowiązuje następująca zasada: każdy z krajów, w którym okres Twojego ubezpieczenia był dłuższy niż rok, wypłaca oddzielne świadczenie emerytalne po osiągnięciu przez Ciebie wieku emerytalnego obowiązującego w danym kraju. Wysokość świadczenia zależy od długości zaliczonych okresów ubezpieczenia (składkowych). W ramach uzyskiwania prawa do emerytury uwzględnia się wszystkie okresy ubezpieczenia z poszczególnych krajów. O decyzjach tych krajów w sprawie Twojej emerytury uzyskasz informację zbiorczą (dokument P1).

Wniosek o emeryturę składasz w kraju, w którym mieszkasz – chyba że nigdy w nim nie pracowałeś. W takim przypadku składasz wniosek w kraju, w którym byłeś ostatnio ubezpieczony. Jeżeli złożysz wniosek w jednym kraju, raz złożone dokumenty będą odnosić się do wszystkich krajów, w których zaliczono Ci okresy ubezpieczenia.

Otrzymasz swoja emeryturę niezależnie od tego, w którym z wymienionych krajów przebywasz. W kraju, w którym mieszkasz, będziesz miał prawo korzystać z leczenia w przypadku choroby.

Przykład: otrzymujesz emeryturę z Portugalii i jesteś tam ubezpieczony, ale mieszkasz w Niemczech. Możesz wtedy korzystać z opieki medycznej także w Niemczech. Musisz jednak zarejestrować się w niemieckim systemie ubezpieczenia zdrowotnego. Do zgłoszenia jest potrzebny formularz (dokument S1) z Twojej kasy ubezpieczenia zdrowotnego w Portugalii (patrz powyższe informacje).